خانه / صدا / طراحی صدا در فضای باز Outdoor Sound Design

طراحی صدا در فضای باز Outdoor Sound Design

ترجمه و گردآوری: سعید آتشین- کارگردان- کارشناس ارشد برنامه سازی- مدرس فرم تلویزیون

پوشش رویدادهای فضای باز (Outdoor) چالش‌های ویژه‌ای را برای برنامه سازان ایجاد می‌کند، شما چگونه مطمئن می شوید که تماشاگران می‌توانند صدای رویداد را به وضوح و راحت در یک منطقه وسیع بشنوند؟

انواع صداهای پس زمینه (صدای باد، ترافیک، اختلالات صوتی ناخواسته …) بین صدای صحنه و مخاطبان شما فاصله ایجاد می کند و فقدان سازه های ساختمانی مزیت های صوتی را کاهش می دهد.

این رویداد چه یک جلسه کاری، یک جشن اجتماعی، یک اتفاق موسیقایی، یک جشن ازدواج یا یک رویداد ورزشی باشد، برای غلبه بر این موانع (اختلالات صوتی محیط) و رسیدن به حداقل سر و صدای اضافی، به پشتیبانی یک سیستم صوتی مناسب نیاز دارید.
خوشبختانه سیستم‌های صوتی قابل حمل امروزی تقویت‌کننده های قدرتمندی را در واحدهای جمع وجور ارائه می‌کنند که می توان آنها را به همه جا برد و در عرض چند دقیقه نصب و برپا کرد.

این واحدهای PA (Public Addressing) یکپارچه می‌توانند از میکروفون‌های بی‌سیم پشتیبانی کنند، موسیقی را از دستگاه‌های مجهز به بلوتوث پخش کنند و با بلندگوهای تکمیلی جفت شوند تا صدای چندین اجرا کننده روی صحنه را برای مخاطبان چندهزار نفری در منطقه ای با وسعت چند هزار مترمربع پوشش دهند.
در برنامه ریزی برای پوشش صوتی در رویدادهای فضای باز، این موارد خاص را در نظر بگیرید:
* منبع برق موجود در محل چیست؟ اگر برق AC به راحتی در دسترس نیست، به دنبال سیستم های صوتی با باتری های قابل شارژ داخلی (سیستم های بی سیم Wireless ) باشید. سیستم‌های با کیفیت بالا می‌توانند تا ۱۰ ساعت صدای واضح و قدرتمند را با یک بار شارژ ارائه دهند.

* چه نوع میکروفون هایی و از هرکدام به چه تعداد نیاز دارید؟ میکروفون‌های بی‌سیم یک انتخاب طبیعی هستند که به مجریان اجازه می‌دهند آزادانه روی صحنه یا بین تماشاگران حرکت کنند. برای جلوگیری از تداخل به دنبال سیستم‌های صوتی باشید که از بیش از یک میکروفون با گیرنده‌های ۱۶ کاناله UHF یکپارچه پشتیبانی می‌کنند. آیا نیاز به استفاده چندین میکروفون برای اجرای گروهی روی صحنه دارید؟ سیستم صوتی خود را با یک گیرنده خارجی (External) سازگار برای اتصالات اضافی، تکمیل کنید.

* میکروفون‌های بی‌سیم در اشکال مختلف از جمله دستی، یقه‌ای، هدست و نسخه‌های مینیاتوری آن (Ear Hook) که کوچکتر هستند و خلوص چهره را کمتر مخدوش می کنند، در دسترس هستند. باید به این نکته توجه داشته باشید که اجرا کنندگان چگونه از میکروفون ها و تحت چه نوع شرایط آب و هوایی استفاده خواهند کرد.
چگونه سیستم های صوتی را برای بهترین پوشش نصب کنیم؟ قرار دادن دقیق بلندگوها (Speaker Arrangement) برای پوشش صوتی موفق، بسیار مهم است. بلندگوهای خود را طوری قرار دهید که صدا به سمت منطقه ای پخش شود که بخش اصلی تماشاگران در آن حضور خواهند داشت. برای اطمینان از اینکه صدای بلند، نزدیک‌ترین افراد به بلندگوها را آزار نمی دهد، از پایه بلندگو استفاده کنید. این کار با هدف ایجاد راحتی برای شنوندگان نزدیک بلندگوها و وضوح صوتی برای کسانی که دورتر هستند انجام می شود. اگر محیط رویداد دارای وزش باد است، به دنبال سازه های پشتیبانی اضافی (مثل وزنه یا کیسه شن) برای جلوگیری از لرزش و تکان خوردن پایه ها باشید.


برنامه ریزی قبلی تضمین کننده موفقیت شماست. اگر آب و هوا و شرایط محیطی اجازه دهد، تجهیزات خود را یک روز قبل از رویداد، یه محل برده و تنظیم و آزمایش کنید. در مواقع اضطراری، یک برنامه پشتیبان صوتی داشته باشید که شامل داشتن میکروفون، کابل و باتری یدکی است.
بررسی محل برگزاری رویداد از قبل به شما کمک می کند که بدانید کدام نوع تجهیزات و به چه تعداد نیاز دارید. همچنین می توانید شرایط صوتی محل را باتوجه به نوع رویداد بسنجید. یک سخنرانی یا جلسه کاری به فضای صوتی متفاوتی نسبت به اجرای موسیقی یا نمایش نیاز دارد. در روز موعود زودتر وارد شوید تا ببینید آیا تغییراتی در آخرین لحظات وجود دارد یا خیر
ابتدا سخت افزارها را نصب کنید. این کار به شما کمک می کند تا تنظیمات را انجام دهید تا از گره خوردن سیم ها جلوگیری کنید. تجهیزات را در محل مناسبی که در نظر گرفته اید، قرار دهید. اگر محل برگزاری کوچک است، بلندگوهای بزرگ را در سمت چپ و راست صحنه قرار دهید و کمی به سمت مرکز جمعیت بچرخانید. قبل از شروع به تنظیم، مطمئن شوید که تجهیزات صوتی را به خوبی می شناسید، زیرا اگر به عملکرد و جزئیات سیستم آشنا نباشید دچار سردرگمی خواهید شد.
هنگام راه‌اندازی سیستم صوتی خارجی (PA) حرفه‌ای، مطمئن شوید که بلندگوها را در محل مناسب قرار داده‌اید تا از مزایای کامل آن‌ها بهره مند شوید. بلند گوهای دو طرف صحنه نباید زیاد از هم دور شوند، زیرا می تواند باعث تاخیر طولانی (پژواک) در انتقال صدا شود. این تأخیر برای مخاطب حاضر در محل، آزار دهنده می شود و شنوندگان علاقه خود را نسبت به صحبت های گوینده از دست می دهند. بلندگوها را خیلی از هم دور نکنید و مطمئن شوید که هر بلندگو قلمرو منحصر به فرد خود را دارد.


نکته مهم دیگری که هنگام قرار دادن بلندگوها باید در نظر گرفت، جهت باد است. باد می تواند صدا را با خود ببرد. (کمک به انتقال صوت) برای جلوگیری از این امر، بلندگوها را هم جهت با وزش باد قرار دهید.
میکسر صدا باید در مرکز محل برگزاری قرار گیرد. اگر این کار امکان پذیر نیست، آن را در سمت راست یا چپ صحنه قرار دهید. می توانید از یک میکسر دیجیتال و سیستم مار (Snake System) استفاده کنید که دارای پردازش داخلی است و به راحتی تنظیم می شود. اگر از آب و هوا یا محل برگزاری مطمئن نیستید، یک میکسر با تکنولوژی پایین (آنالوگ) انتخاب کنید.

همچنین مهم است که از عایق بندی و محافظ تجهیزات اطمینان حاصل کنید تا از آسیب های احتمالی مانند افتادن و ضربه خوردن جلوگیری کنید. قبل از هر کاری باید میکسر صدا را به حالت نرمال در آورید. در واقع تمام تنظیمات میکسر را در حالت پیش فرض (Default) تنظیم می کنید.

با این کار مطمئن می شوید با تنظیماتی که صدابردار قبلی روی دستگاه انجام داده است غافلگیر نخواهید شد. توصیه می شود که خروجی (Output) های اصلی میکسر را به بلندگوهای اصلی وصل کنید.
*سیستم مانیتورینگ شما باید به اندازه کافی قوی باشد تا نیازهای اجرا کنندگان را برآورده کند. محیط های بیرونی (Outdoor) معمولاً بزرگ هستند و اجراکنندگان ممکن است متوجه شوند که فضا بزرگتر از چیزی است که به آن عادت داشته‌اند. آنها ممکن است نیاز به مانیتورینگ بیشتری نسبت به یک مکان سرپوشیده داشته باشند. اگر می خواهید برای یک تیم اجرا کننده (مثلا یک گروه موسیقی) بلندگوی مانیتورینگ نصب کنید، حداقل چهار مانیتور را با هم ترکیب کنید.

سه بلندگو برای تغذیه جلوی صحنه و یکی برای عقب صحنه اختصاص دهید. (با توجه به تعداد اجرا کنندگان و سازهای موسیقی، این تعداد می تواند متفاوت باشد.) توصیه شده است از خروجی های کمکی (AUX) میکسر صدا را به بلندگوهای مانیتورینگ وصل کنید.
*هنگامی که در مورد محل استیج، بلندگوها و میکسر تصمیم گرفتید، باید ایمن ترین مسیرهای کابل را تعیین کنید تا از ایجاد خطر زمین خوردن افراد جلوگیری کنید. سعی کنید تا جایی که ممکن است کابل ها را در امتداد دیوار بکشید و اگر نیاز به عبور از درگاه یا گذرگاه دیگری دارید، واقعاً دو گزینه دارید.

اولین گزینه این است که کابل ها را از بالای در بکشید و گزینه دوم این است که کابل ها را با استفاده از نوار چسب مخصوص (Gaffer Tape) یا زیرگذر کابل (Cable Ramp) روی زمین ثابت نگه دارید. پس از انجام این مراحل، ابتدا میکسر و سپس بلندگوها را روشن کنید. روشن کردن آنها به این ترتیب به جلوگیری از هر گونه مشکلی است که می تواند به بلندگوهای شما آسیب برساند.
جعبه مستقیم (DI)
جعبه های مستقیم را جعبه های «DI» می نامند که مخفف Direct Injection به معنای «تزریق مستقیم» است. هدف اصلی استفاده از آنها تبدیل سیگنال های نامتعادل برخی تجهیزات با امپدانس بالا به سیگنال مناسب برای اتصال مستقیم به ورودی میکروفون یا کنسول میکسر صدا است. (چه به صورت زنده روی صحنه و چه ضبط در استودیو) فرض کنید یک مجری روی صحنه دارید که می خواهد ویدیویی را برای تماشاگران از طریق لپ تاپ پخش کند. این جعبه ها برای دریافت صدای مناسب از سازهایی مثل گیتار الکتریک و گیتار باس نیز مفید است.

مطمئن شوید که صدای سیستم خیلی بلند نیست. صدای بلندگوها نباید خیلی بلند باشد. اگر صدای سیستم شما بیش از حد بلند باشد، افراد ممکن است زودتر از موعد از محل خارج شوند تا از سر و صدا فاصله بگیرند. برای تست و یکسان سازی سیستم می توانید از یک آنالایزر طیف یا صدا سنج استفاده کنید.

بعد از راه اندازی تجهیزات یک بررسی کامل انجام دهید. مطمئن شوید که سیستم صوتی شما پس از راه اندازی به درستی کار می کند زیرا مهمترین بخش است. به این ترتیب، شما می توانید هر گونه مشکل آشکار را اصلاح کنید. سیستم را برای چند دقیقه روشن کنید، سپس آهنگ یا صدای تست را پخش کنید. در محل اجرا قدم بزنید و ببینید آیا نقصی در صدا وجود دارد یا خیر. اگر چنین است، دستگاه را دوباره تنظیم کنید. به خاطر داشته باشید که هر مکان در فضای باز به یک سیستم حرفه ای متفاوت نیاز دارد، بنابراین امکاناتی را انتخاب کنید که مناسب مکان و رویداد مورد نظر باشد.
صدا یک عنصر حیاتی در تولید فیلم و تلویزیون است اما طراحی و دریافت موثر آن در محیط های بیرونی می تواند چالش برانگیز باشد. چه در حال فیلمبرداری یک مستند، درام یا پوشش یک رویداد هستید، باید عوامل محیطی، تجهیزات و تکنیک هایی را در نظر بگیرید که می توانند به شما در دستیابی به بهترین کیفیت صدا و زیبایی شناسی پروژه نهایی کمک کنند. در اینجا برخی از چالش های رایج در طراحی و ضبط صدا در فضای باز آورده شده است علاوه بر اینها شما باید بیاموزید که چگونه از صدا به طور خلاقانه برای افزایش کیفیت اثرگذاری تولید استفاده کنید :

۱- برنامه ریزی قبلی
اولین قدم برای غلبه بر چالش‌های صدای فضای بیرونی، برنامه‌ریزی قبلی است. شما باید محل مورد نظر را جستجو کنید، آب و هوا را بررسی کنید و منابع بالقوه نویز و سیگنال های تداخلی را که می تواند بر کار شما تأثیر بگذارد، شناسایی کنید. برای مثال، ممکن است بخواهید از جاده‌های شلوغ، فرودگاه‌ها، یا کارگاه‌های ساخت‌وساز دوری کنید یا ترجیح بدهید رویداد در ساعات آرام‌تری از روز اتفاق بیفتد. همچنین باید تجهیزات و لوازم جانبی مناسب را آماده کنید، مانند میکروفون، بادگیر، بوم، کابل، تجهیزات ضبط، هدفون، باتری و… مطمئن شوید که همه چیز را قبل از رفتن به محل تست کرده اید و در صورت خرابی یا نقص، گزینه های پشتیبان را مد نظر داشته باشید.

۲- انتخاب میکروفون مناسب
گام دوم برای غلبه بر چالش های صوتی محیط خارجی، انتخاب میکروفون مناسب برای صدارسانی یا ضبط است. بسته به بودجه، سبک کار و نیازهایتان، ممکن است بخواهید از انواع مختلفی از میکروفون ها مانند تفنگی، یقه ای یا میکروفون های دستی استفاده کنید. هر کدام از آنها مزایا و معایب خاص خود را دارند و باید عواملی مانند الگوی جذب، حساسیت و پاسخ فرکانسی میکروفون را در نظر بگیرید. به عنوان مثال، میکروفون های تفنگی برای ضبط صداهای متمرکز و جهت دار خوب هستند، اما می توانند صداهای ناخواسته را از کناره ها یا پشت نیز دریافت کنند. میکروفون های یقه ای برای ضبط دیالوگ و مصاحبه خوب هستند، اما می توانند تحت تأثیر خش خش لباس یا صدای باد نیز قرار بگیرند. میکروفون‌های دستی برای ضبط صداهای محیطی خوب هستند، اما حجیم هستند و موقعیت‌یابی آنها دشوار است.
میکروفون دینامیک (Dynamic Microphone) اکثر میکروفون هایی که در تولید زنده با آنها روبرو می شوید میکروفون های پویا هستند. می‌توانید یک میکروفون پویا را مستقیماً به هر یک از ورودی‌های XLR متصل کنید.
میکروفن خازنی (Condenser Microphone) میکروفن‌های خازنی میکروفون‌هایی هستند که نیاز به منبع تغذیه خارجی دارند و در بیشتر موارد از طریق فانتوم پاور از میکسر برق می‌گیرند. برخی از میکسرها برای هر ورودی یک سوئیچ فانتوم پاور و برخی دیگر یک سوئیچ پاور فانتوم (Phantom Power) برای همه کانال ها دارند.

۳- استفاده از بادگیر
سومین گام استفاده از محافظ باد (بادگیر Windscreen) برای میکروفون ها است. باد یکی از رایج ترین و آزاردهنده ترین منابع نویز و اعوجاج در ضبط صدا در فضای باز است و می تواند کیفیت و وضوح صدای اصلی را خراب کند. بادگیرها وسایلی هستند که میکروفون را می پوشانند و تاثیر باد بر دیافراگم (ممبران) را کاهش می دهند. آنها در اندازه، شکل و جنس های مختلف هستند و شما باید یکی را انتخاب کنید که متناسب با میکروفون و شرایط صوتی محل باشد. برای مثال بادگیرهایی از جنس فوم ساخته می‌شوند برای نسیم ملایم مناسب هستند. بادگیرهایی که از جنس خز یا الیاف مصنوعی ساخته می شوند و برای بادهای متوسط یا استفاده در فضای باز مناسب هستند و بادگیرهایی که شامل قفس (سبد Basket) های پلاستیکی ساخته می شوند (و می توانند با پوشش خز همراه شوند) برای بادهای شدید مناسب هستند.

۴- نظارت و تنظیم مداوم
چهارمین مرحله نظارت و تنظیم صدای دریافتی یا ضبط شده بطور مداوم است. برای گوش دادن و بررسی سطح (Level)، کیفیت (Quality) و تعادل (Balance) صدای خود باید از هدفون و صدا سنج (Sound Meter) استفاده کنید. همچنین باید از امکانات دستگاه ضبط کننده یا میکسر برای کنترل و تغییر تنظیمات صدای مانند گین (Gain)، یکسان سازی (Equalization) ، فشرده سازی (Compression) یا فیلترینگ (Filtering) استفاده کنید. این نظارت و تنظیم مداوم به این دلیل است که شرایط محیط خارجی می تواند به سرعت و به طور غیرقابل پیش بینی تغییر کند. برای مثال، اگر صدای بلندی شنیده می‌شود، ممکن است لازم باشد Gain را کاهش دهید، یا اگر صدایی با فرکانس پایین در حال از دست رفتن است، با استفاده از اکووالایزر آنرا افزایش دهید. شما همچنین باید با تیم دستیاران صدا و کارگردان خود ارتباط برقرار کنید و مطمئن شوید که در مورد اهداف و انتظارات صوتی در هماهنگی کامل هستید.

۵- ضبط صداهای مکمل
پنجمین گام برای غلبه بر چالش های صوتی در فضای باز، ضبط صداهای مکمل (Wild Track) است. ضبط‌های اضافی صداهایی که با تصویر هماهنگ نیستند، اما می‌توانند بعداً در فرآیند تدوین و صداگذاری استفاده شوند. به عنوان مثال، ممکن است بخواهید بخش هایی از همهمه جمعیت، صداهای محیطی، جلوه های صوتی محیطی و… را ضبط کنید. این صداها می‌توانند به شما کمک کنند تا کیفیت و تداوم صدای خود را اصلاح کنید یا بهبود بخشید و انعطاف‌پذیری بیشتری در مرحله پس از تولید داشته باشید. برای مثال، ممکن است بخواهید برخی از دیالوگ ها را برای جایگزینی یا تقویت دیالوگ‌هایی که قبلا جلو دوربین ادا شده است، مجددا ضبط کنید. یا صدای آمبیانس محیط را برای ایجاد تداوم صوتی صحنه ها ضبط نمایید.

۶- خلاق بودن
صدا علاوه بر جنبه فنی که در تولید فیلم و تلویزیون دارد، دارای یک جنبه خلاقانه نیز هست. می توانید از صدا برای انتقال احساسات، حالات، مضامین یا معانی در تولید محتوای خود استفاده کنید. همچنین صدا می تواند مفاهیمی مانند تضاد، تنش، شگفتی یا طنز ایجاد کند. می‌توانید منابع، لایه‌ها، افکت‌ها یا انتقال‌های مختلف صدا را آزمایش کنید و ببینید که چگونه بر خروجی صوتی برنامه شما تأثیر می‌گذارد. شما همچنین می توانید با دیگر متخصصان صدا مانند صداگذاران، طراحان صدا، یا آهنگسازان همکاری کنید و از تخصص و تجربه آنها بیاموزید. صدا ابزاری قدرتمند و گویا برای تولید فیلم و تلویزیون است و می‌توانید از آن برای بهبود طراحی و ضبط صدا در محیط بیرونی استفاده کنید.

صفحه ۳ نشریه تخصصی بسامد شمارگان ۱۴۱-۱۴۲

حتما ببینید

چـیـدمـانِ دوربین‌هایِ تلویزیونی در مسابقاتِ فوتبالِ بازی‌های المپـیـک ۲۰۰۸ پکن(قسمت اول)

  پس از بررسی کاملِ نحوه چینش و البته وظایفِ دوربین‌هایِ تلویزیونی در مسابقاتِ فوتبالِ …

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *