نواک سایت تخصصی حوزه برودکست
نوشته های مشابه
فیلم و تولیدات تلویزیونی گاهی در محیط‌هایی با سرعت بالا و پر استرس ضبط می‌شوند،
از این رو تمام عوامل تهیه آن باید درصدد باشند، تا بهترین روش‌ها و ابزارها را متناسب با صحنه انتخاب کنند.
صدابردار هم از این قاعده مستثنی نیست و علاوه بر داشتن صبر و انعطاف‌پذیری، باید ابزار مناسب بهترین روش صدابرداری را متناسب با صحنه انتخاب کند تا بتواند هم کار خود را به نحو احسن انجام دهد و هم نهایت همکاری را با سایر عوامل تولید داشته باشد و روند تولید را آسان‌تر سازد.
از جمله روش‌های صدابرداری سر صحنه می‌توان به دو روش صدابرداری با میکروفون‌های پوشیدنی و صدابرداری با میکروفون‌های کاشتنی اشاره کرد.
در روش اول از میکروفون‌هایی که در لباس یا بدن و موی بازیگر قرار داده شده است، استفاده می‌شود.
در روش دوم میکروفون در جایی به جز بدن و لباس بازیگر قرار داده می‌شود و اصطلاحاً کاشته می‌شود. این مکان می‌تواند روی پایه، بوم، یک گیره نگهدارنده به دیوار یا سقف و یا حتی درون خودکار داخل جیب بازیگر باشد و یا اینکه در جایی در دکور صحنه مخفی شده باشد.
در روش اول از میکروفون‌های یقه‌ای استفاده می‌شود که به دلایل زیر چندان خوشایند نیست:
۱٫ همواره بیم آن می رود که میکروفون در لباس بازیگر به ناخواسته نمایش داده شود.
۲٫ به همراه داشتن میکروفون و نصب زیر لباس باعث ایجاد خش خش و گاهی کشیدگی کابل روی لباس می‌شود و ممکن است صدای ناخواسته برای صحنه ای تولید کند که بارها پس از ضبط، کارگردان آن را برگزیده بود.
۳٫ در بعضی صحنه‌ها وجود یک شی اضافی باعث عدم راحتی بازیگر می شود. به خصوص اگر آن صحنه نیازمند حرکات فیزیکی و اصطلاحاً اکت زیادی باشد.
در میان گزینه‌های روش دوم یعنی استفاده از میکروفون‌های کاشتنی، صدابرداری با بوم رایج‌ترین روش صدابرداری در فیلم و تولیدات تلویزیونی است که می‌تواند توسط دستیار صدا نگه داشته شود یا پشت یک کاناپه بلند مخفی شود. البته گاهی چالش‌هایی را هم به همراه دارد که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به ایجاد محدودیت برای تصویربردار، بازیگر، نورپرداز، تدوینگر و… به دلیل وجود بوم در نزدیکی بازیگر و محدودیت‌های تنطیم قاب و ایجاد سایه‌های احتمالی و… اشاره کرد. تصور کنید در سکانس پایانی فیلم سینمایی خشم اژدها و در تالار آیینه‌ای اگر صدابردار این روش را انتخاب می‌کرد چه اتفاقی می‌افتاد!
پس اگر بخواهیم برای مقابله با چالش‌ها فکری بکنیم باید راه حلی بیندیشیم که از یک نوع میکروفون کاشتنی که روی بوم نیست و قابلیت مخفی شدن در دکور را دارد استفاده کنیم تا نه با چالش‌های تماس فیزیکی رو به رو شویم و نه محدودیتی در روند ضبط و تولید برای سایر عوامل ایجاد کنیم.
مهندسان صدا به عنوان راهکار، نوعی میکروفون را پیشنهاد داده‌اند که به اندازه کافی کوچک و البته کارآمد برای ایجاد صدای باکیفیت و با اصالت است. میکروفون میکروشات گان گزینه پیشنهادی برای جایگزینی صدابرداری به روش سنتی است که هم کوچک است و در تصویر دیده نمی‌شود و هم موانع قاب بندی برای تصویربرداران را به نوعی رفع میکند و در عین حال صدای بسیار قابل قبول و نزدیک به صدای میکروفون شات گان را ارایه می‌دهد.
مزیت این راه‌حل زمانی مشخص می‌شود که لوکیشن فیلم لوکیشنی با شرایط محیطی نامساعد یا دارای محدودیت است. برای مثال محل تصویربرداری تنگ و باریک است یا در صحنه از ماشینِ باران یا ماشینِ باد استفاده می‌شود. تصور کنید در صحنه ای که نمای long داریم و یک بازیگر در گرمای تابستان درحالی که لباسی به تن ندارد مشغول بیرون کشیدن قایق خود از آب است و در حال گفتن جملاتی است. چه چیزی بهتر از یک میکروفون میکروشات گان کاشته شده در یک گودال کوچک، می‌تواند صدای او را ضبط کند. همچین برای صدابرداری گفتگوی دو نفر که در یک ماشین در حال حرکت هستند چه چیز می‌تواند جایگزینی برای میکروفون‌های روی پایه قرار گرفته در کنسول وسط ماشین باشد که ذهن تصویربردار را دائماً درگیر محدودیت قاب برای مخفی کردن میکروفون‌ها کرده است. پاسخ چیزی نیست جز یک میکروفون شات گان در ابعادی کوچک که در آفتابگیر ماشین مخفی شده است. مورد دیگری را در نظر بگیرید که در یک دالان تنگ و باریک چند بازیگر در حال حفر تونل و در حال اجرا هستند و این در حالی است که نمای دوربین از پشت سر تکاپوی آن‌ها را نشان می‌دهد. در این حالت احتمالا گزینه‌ای بهتر از یک میکروفون میکروشات گان کاشته شده روی دیوار تونل نمی‌تواند باشد. زیرا در غیر این صورت وجود دستیارصدا و میکروفون روی بوم فقط باعث سختی کار برای بازیگران و تصویربردار و به وجود آمدن سایه احتمالی بوم در یک فضای کاری سخت می‌شود و همچنین استفاده از میکروفون یقه‌ای در هنگام اکت‌ها و حرکت‌های فیزیکی بازیگران احتمال وجود خش خش را بالا برده و نمایش ناخواسته آن در لباس بازیگران و.. عامل آزاردهنده بوده و حرکات فیزیکی و راحتی بازیگران را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
اما توجه به جزییات برای استفاده از یک میکروشات گان به عنوان میکروفون مناسب برای صدابرداری سر صحنه مهم است و نکاتی برای طراحی این نوع میکروفون باید لحاظ شود که هرچند ظریف اما کاملا اثرگذار است.. برای مثال داشتن بدنه جاذب نور که باعث انعکاس نابجا در دوربین نشود و همچنین داشتن بادگیر برای کار در هوای نامساعد ضروری است. ویژگی دیگری که نباید فراموش شود، راحت بودن استفاده از میکروفون به هنگام نصب است برای این کار در برخی برندهای تجاری، مکانیسم چرخشی در انتهای قسمت فنری متصل کننده قسمت بالای میکروفون به ماژول ضبط اضافه شده است تا امکان هدف گیری صحیح میکروفون را مستقیماً از فرستنده فراهم کند. این به ویژه برای نصب وجهت دهی سریع در فضاهای کوچک بسیار مهم است.
از بین شرکت‌هایی که در زمینه صدا مشغول به کارند شرکت‌های مختلفی از جمله Schoeps ، DPA ، Rode و … میکروفون میکروشات گان تولید کرده‌اند. از نمونه میکروشات گان‌های ساخت شرکت DPA می‌توان به ۴۰۹۷ CORE اشاره کرد که در توضیحات مربوط به این میکروفون ذکر شده است که با میکروفون شات گان ۴۰۱۷ برابری میکند.
این میکروفون گواهی ip58 دارد و ضد آب است و برای کار در شرایط محیطی نامساعد مناسب است. الگوی دریافت سوپرکاردیویید دارد که سبب می‌شود دریافت صدا از نقاطی که مدنظر ما نیست به حداقل برسد. این در حالی است که الگوی دریافت اغلب میکروفون‌های یقه‌ای مورد استفاده در تولیدات استودیویی omni یا کاردیویید است. حساسیت این میکروفون 
است که برای گفتار مناسب است. بخصوص در حالتی که ممکن است بلندی صدا کمی بالا باشد و بازیگر یا شخص استفاده کننده از صدای پرانرژی ای برخوردار باشد و یا کمی بلندتر صحبت میکند و یا فریاد بزند. گواه این مطلب حساسیت تنظیمی میکروفون‌های senhiezer ew100 G2/3 است که صدابرداران تولیدات استودیویی به تجربه دریافته‌اند که آن روی 
نسبت به فشار مرجع ۱pascal تنظیم کنند که به معنای حساسیت 
است. شایان ذکر است که برند تجاری DPA میکروفون‌های کوچک سوپرکاردیویید دیگری را هم ساخته است. ولی عنوان میکروشات گان را فقط برای این مدل برگزیده است و این شاید به دلیل میزان حساسیت آن و مناسب بودن برای گفتار است. برای مثال میکروفون DPA4099 مدل loud spl و extreme spl به ترتیب دارای 
و 
هستند که همانطور که از اسم آن‌ها پیداست برای صداهای بلند مانند صدای آلات موسیقیایی و … مناسب هستند نه گفتار. حساسیت میکروفون شات گان DPA4017 در حدود 
است و سطح نویز داخلی بر وزن A تولیدی این میکروفون حدود ۱۳db است. ولی در میکروفون میکروشات گان DPA4097 حدود ۲۳db است. سیگنال به نویز در میکروفون شات گان نامبرده ۸۱db و در میکروفون میکروشات گان ۷۱db در سیگنال ۱KHZ با سطح ۹۴dbspl است و اینجاست که تفاوت این دو میکروفون برای استفاده در سطوح پایین‌تر سیگنال صدا مشخص می‌شود. به هرحال نباید فراموش کرد که همه چیز در دنیای علم مصالحه است و در قبال به دست آوردن چیزی، چیز دیگری را از دست می‌دهید.
ویژگی دیگری که علاوه بر نکات ذکر شده برای انتخاب یک میکروشات گان باید مد نظر قرار گیرد، داشتن پاسخ فرکانسی مطلوب است؛ به نحوی که صدا را تغییر ندهد و احساس همیشگی بیننده از صدای یک بازیگر خاص را تغییر ندهد. در شکل زیر پاسخ فرکانسی میکروفون DPA4097 آمده است که بسیار شبیه به پاسخ فرکانسی DPA4017B است.
شکل ۱
همانطور که می‌بینید اگر زاویه میکروفون و منبع تولیدا صدا مسقیم یا نهایتا ۳۰ درجه باشد این پاسخ در بازه فرکانسی موثر ۸۰HZ تا ۱۵kHz تقریبا صاف بوده و کاملا مطلوب است. همچنین اگر زاویه میکروفون حدود ۶۰ درجه باشد پاسخ فرکانسی نسبتا مطلوب است و فقط روی فرکانس‌های ۱۰KHz به بالا کمی تاثیرگذار بوده و آن را تضعیف میکند که البته این فرکانس‌ها چندان روی صدای گفتار بخصوص آقایان تاثیر گذار نیست. هچنین بسته به تصمیم صدابردار در تولیداتی که آهنگ پس زمینه یا افکت‌های صوتی وجود دارند یا فیلم تولید شده قرار است فقط از طریق پلتفرمی بر بستر اینترنت پخش شود، شاید استفاده از میکروفون در زاویه‌ای بیشتر از ۶۰ درجه هم در موارد ضروری قابل قبول باشد و در آخر این صدابردار است که با توجه به جنبه‌های مختلف بهترین تصمیم را اتخاذ کند.
DPA 4097CORE را می‌توان به یک ماژول ضبط کننده صدای پرتابل (MTCR) وصل کرد و به راحتی صدای سوژه مورد نظر را ضبط کرد. اما علی رغم راحتی در استفاده و صدای با کیفیت، استفاده کنندگان به این نکته اذعان داشته‌اند که به اندازه کافی گرم نیست و این البته یکی از فاکتورهای مهم برای کسانی است که کمی تخصصی‌تر با صدا سر و کار دارند. توصیه کاربران به عدم استفاده در تولیداتی است که تمرکز روی صداست از قبیل تولیدات رادیویی، پادکست‌ها، نریشن تیزرهای کوتاه و … اما هنوز هم این میکروفون یکی از گزینه‌های بسیار عالی برای تولیداتی است که با تصویر همراهند مثل تولیدات فیلم‌ها، مستندها و سریال‌های تلویزیونی.
نکته دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد حساسیت این میکروفون‌ها به لرزش است و بنابراین بدنه میکروفون یا متعلقات آن نباید در معرض لرزش قرار گیرند چون این لرزش به کپسول انتقال پیدا کرده و کاملا روی صدا تاثیرگذار است. برای این کار محلی که قرار می‌گیرد نباید لرزه داشته باشد. مثلا اگر در یک پروژه بازیگران حرکت زیادی دارند و مدام در حال راه رفتن و یا دویدن هستند، قرار دادن میکروشات گان در یک گودال در کف زمین کاملا اشتباه است و باید در جای دیگری آن را تعبیه کرد. اینجاست که نکته بینی، توجه به جزییات و قدرت خلاقیت صدابردار برای استفاده صحیح از ابزار صدابرداری مطرح می‌شود. به عنوان مثالی دیگر صحنه زیر را در نظر بگیرید که میکروفون میکروشات گان در یک گلدان روی میز غذا خوری مخفی شده است و بازیگران روی آن درحال غذا خوردن هستند. صدابردار در اینجا می‌تواند علاوه بر ثابت کردن MTCR درون یک اسفنج به طور کامل، با یک تکه چسب لوله شده سری میکروفون را از بدنه گلدان جدا کرده و یک لرزش گیر خلاقانه و کاربردی بسازد تا لرزش میز و گلدان باعث ایجاد صداهای ناخواسته نشود.
و در آخر اینکه درست است که همه مطالب گفته شده در بالا طبق آزمایش های علمی نتیجه‌گیری شده اند، اما این صدابردار است که با توجه به پیچیدگی‌ها و شرایط صحنه، سوژه، ابزارهای ضبط، نوع تدوین و … باید بهترین روش و ابزار صدابرداری را انتخاب کند چرا که هنوز علم بشر به آن میزان از پیشرفت نرسیده است که جایگزین قدرت شنوایی و تجربه او شود.
صفحه ۳ نشریه تخصصی بسامد شماره ۱۳۷
