چراغهای LED1
دیودهای نورتاب، منابع نوری نیمههادی هستند که نورِ بدون حرارت تولید میکنند.
LEDهای استاندارد، پرتوهای نوری باریکی تولید میکنند که چشم انسان آن را به صورت نوری با رنگ اشباع شده میبیند.
بههمین دلیل، کاربردهای نخست LED بر نور رنگی متمرکز شده بود. LEDهای رنگی، در مقایسه با فیلترهای دایکروییک کاهشی۲ در دیگر منابع نوری، بازدهی نورِ رنگی بیشتری دارند.
نور سفید را نمیتوان با مواد نیمههادی بهطور مستقیم تولید کرد.
درحال حاضر، LEDها میتوانند نور سفید را به دو روش غیر مستقیم تولید کنند:
ترکیب سه نوررنگ اصلی (RGB)
تبدیل رنگ نور
LEDهای RGB، ترکیبی از سه نورتاب رنگی قرمز، سبز و آبی هستند. این نورتابها، نورهای رنگیِ مخلوط شده و گسترهی وسیعی از رنگها ازجمله سفید را با تنظیم شدتهای متفاوتی از رنگها تولید میکنند. شاخص انتقال نوررنگِ سفیدِ تولید شده با LEDهای RGB، به طور معمول ضعیف است اما سازندگان، با استفاده از تعداد زیاد LEDهای رنگی، امکان خلق یک طیف پیوسته با شاخص انتقال رنگ بالا را پیشنهاد میکنند. البته این شیوه-به طور معمول- ابعاد منبع نور را بزرگتر و کنترل پرتوِ نور را مشکل میسازد. با بهکارگیری فسفر در LEDهای نورسفید، طیف LEDهای رنگی به یک لایهی درخشان تبدیل میشود. در حال حاضر، تولید LEDهای آبی و تبدیل رنگ با پوشش فسفر زرد رایج است. با این فنآوری، امکان رسیدن به انتشار طیفی بهتر و شاخص انتقال رنگ خوب، (تقریباRa90 ) وجود دارد.
رنگهای نور سفید موجود از جمله: سفیدِ گرم۳، سفیدِ خنثی۴ و نورِ روز۵ با دمای رنگی بین ۲۵۰۰ تا ۸۰۰۰ کلوین است۶. LED ها میتوانند از نظر مختصات رنگی و همچنین ساختار و پیکربندی متفاوت باشند، که بر این اساس به گونههای زیر تقسیمبندی میشوند:
LED های نوع T
این LEDها در محفظهای پلاستیکی با قطر ۳٫۵mm هستند. زاویهی تابش نور در این چراغها را شکل لنز نورتابها تعیین میکند. این LEDها گرایش به انتشار پایینِ نور دارند. به همین دلیل، برخی سازندگان تجهیزات نورپردازی تلویزیون، در آرایهی بزرگ از آنها برای کاربردهای سافتلایت استفاده میکنند.
LED های نوع SMD8
در این LEDها، کنتاکتها و اجزای نورتاب، مستقیم با لحیم به مدار میچسبند.
LED های نوع COB9
این LEDها، دارای یک تراشهی پرس شدهاند که مستقیم بر روی یک مدار چاپی بدون محفظه نصب شدهاند. SMD با توان بالا و LEDهای COB مصرف انرژی بالای ۱W دارند. مدیریت دما در این LEDها، عامل اصلی است زیرا نور در یک سطح خیلی کوچک تولید شده و در ساختار آنها، بین تراشه و صفحهی مدار، مقاومت دمای بسیار پایینی وجود دارد. بههمین دلیل، LEDهای با توانِ بالا به طور معمول روی صفحه مداری با هستهی فلزی سوارند، که نیازمند مدیریت دمای خاص در این چراغها خواهیم بود. چون با افزایش دما، خروجی نور LED ها کاهش مییابد، درنتیجه برای بهرهوری پایدار، مهارِ مناسبِ دما بسیار اهمیت دارد.
برخی چراغهای LED با فن خنک میشوند. این روش ممکن است بهخاطر تولید نویز، مشکلاتی در استودیو ایجاد کند. البته چند کمپانی مانند ARRI و DEDOLIGHT با استفاده از فنهای تهویهی بیصدا مثل فن توربو در چراغهای توربو ددولایت با خروجی نور بسیار بالاتر نسبت به دیگر سازندگان، پیشگام فنآوری نورهای اسپات LED بهشمار میروند. LEDهای بهکار گرفته شده در نورپردازی سینما و تلویزیون به طور معمول هیچ تابش ماورای بنفش یا مادون قرمزی ندارند. اما دارای نور آبیِ فراتر از سایر منابع نوری هستند، که میتواند با بهکارگیری برخی فیلترهای معمول در چراغهای تنگستن و دیلایت کمی مشکلساز باشد.
این چراغها، با ابعاد کوچک، عمر مفید بسیار بالا (حدود ۵۰ هزار ساعت (به ادعای سازندگان))، مقاومت فشار بالا، نگهداری سادهتر و کمآسیبتر بودن میتوانند گزینه مناسبی برای استفاده در برنامههای زنده باشند.
مصرف پایین انرژی در این چراغها نسبت به خروجی نورشان، آنها را در ردهی چراغهای پربازده قرار میدهد (۴۰ تا ۸۰ لومن بر وات)، که البته از این جهت همواره در حال پیشرفت بودهاند.
گرچه با دیم کردن نور این چراغها و کاهش شدت نورشان، لامپهای هردومدل LEDهای سفید و RGB میتوانند رفتار تغییر رنگ ناشی از دیم شدن نورهای تنگستن را دارند اما با بهرهگیری از فناوریهای پیشرفته در ساختار چراغ، رنگ نور پایدار باقی میماند. LEDها به یک تغذیهی کنترل الکترونیک برای کارکرد درست پایداری جریان نیاز دارند.
آنها بلافاصله استارت میزنند و نیازی به زمان گرم شدن نداشته و بدون تاخیر به دیم شدن و کنترل واکنش نشان میدهند.
سازندگان برای پایداری رنگ و کاهش انحرافِ رنگ در تولید LEDها، با چالش خاصی روبرو هستند. آنها LED را با نورتاب و طول موج غالب دستهبندی کرده و با یک کد دستهبندی ۱۰ ارزشگذاری میکنند.
————————————————————————
۱٫Light Emitting Diode
۲٫Subtractive Dichroic
۳٫Warm White
۴٫Neutral White
۵٫Day Light
۶٫Low Energy Lighting Guide
۷٫Surface Mounted Device
۸٫Chip On Board
۹٫Bin code
صفحه ۹ نشریه تخصصی بسامد شماره ۵۷