نگاهی به کتاب”جهان پس از کرونا”

نوشته های مشابه

بررسی مجموعه‌های استودیویی و شهرک‌های سینمایی(قسمت اول)

تیر ۱۹, ۱۴۰۳

نگاهی به رشد و توسعه MediaCityUK تکامل رسانه در شهر رسانه ای

خرداد ۲۲, ۱۴۰۳

ناگهان صندلی می شكند

خرداد ۱۳, ۱۴۰۳

نوروز، بزرگترين جشن باستاني و ملي ايرانيان

خرداد ۹, ۱۴۰۳

“ماتیاس هورکس(Matthias Horx )” به عنوان محقق آینده‌پژوهی در جامعه آلمان و محافل اجتماعی و اقتصادی اروپا جایگاه ویژه‌ای دارد.

تحلیل‌های او درباره آینده اغلب به واقعیت می‌پیوندد. او و همکارانش در “انستیتو تحقیقات آینده”به تازگی با انتشار کتابی با عنوان “جهان پس از کرونا” دیدگاه‌هائی را مطرح کرده‌اند که در رسانه‌های آلمان بازتابی گسترده داشته است. هورکس در چند مقاله و مصاحبه مطبوعاتی عصاره نظریات خود را تشریح کرده است.

ماتیاس هورکس، آینده‌پژوه سرشناس آلمانی، با اشاره به بحران برآمده از شیوع ویروس کرونا، می‌نویسد: این روزها اغلب از من پرسیده می‌شود که “دوران کرونا کی به پایان می‌رسد و ما به شرایط عادی برمی‌گردیم؟
من می‌گویم هرگز. برخی مقاطع تاریخی وجود دارند که مسیر آینده را تغییر می‌دهند. ما از این مقاطع به عنوان “بحران عمیق” نام می‌بریم. ما اکنون در این بزنگاه قرار گرفته‌ایم.
دنیائی که فرو می‌ریزد
ماتیاس هورکس معتقد است که در دوران کرونا، دنیائی که خیال می‌کردیم آن را می‌شناسیم، فرو ریخته است.

این دیدگاه بی‌شباهت به حرف “یورگن هابرماس” سرشناس ترین فیلسوف در قید حیات آلمان نیست. او گفته است: کرونا باعث شد ما بفهمیم چقدر نمی‌فهمیم.هورکس بر گفته خودمی‌افزاید: “اما پشت ریزش جهانی که خیال می‌کردیم می‌شناسیم، جهان دیگری در حال ظهور است.”
ما در جهان پساکرونا تعجب خواهیم کرد که محدودیت‌های اجتماعی که ناگزیر به رعایت آن‌ها شدیم، کمتر باعث تنهائی ما شدند، بلکه برعکس بعد از نخستین شوک، خیلی‌ها حتی احساس راحتی می‌کردند که بسیاری از دوندگی‌ها، حرافی‌ها، ارتباط‌ها از کانال‌های چندگانه ناگهان متوقف شد.

چشم پوشی‌ها نباید الزاما به معنای باختن باشند، بلکه می‌توانند حتی فضای امکاناتی نو را به روی ما بگشایند.

فاصله‌ای که ویروس ما را مجبور به رعایت آن کرده است، نوع جدیدی از نزدیکی را به ما می‌آموزد. ما در این دوران انسان‌ها را به گونه‌ای شناختیم که در گذشته هرگز نمی‌شناختیم.

ما با دوستان قدیم خود بیشتر تماس گرفتیم و ارتباط‌‌هائی را که رها شده و گسسته بودند محکم کردیم. خانواده‌ها، همسایگان و دوستان به هم نزدیک‌تر شدند در مواردی حتی تنش‌های پنهان را رها کردند.
احترام اجتماعی که تا پیش از کرونا کاهش یافته بود، بازگشت، در مسابقات فوتبال پائیز امسال در مقایسه با پیش از کرونا که توده‌های خشمگین فریاد سرمی‌دادند، فضائی کاملا متفاوت را تجربه خواهیم کرد و به تعجب خواهیم افتاد که چرا این طور شده است؟

کرونا و تغییر رفتارهائی که آفرید
“ماتیاس هورکس می‌افزاید: “ما تعجب خواهیم کرد که چگونه فن‌آوری دیجیتال به جایگاه خود رسیده است، اغلب همکارانی که پیش از کرونا نسبت به همایش‌‌های ویدیوئی از راه دور روی خوشی نشان نمی‌دادند و پروازهای ماموریتی را ترجیح می‌دادند، حالا متوجه می‌شوند که این روش، عملی‌تر و سازنده‌تر است.

آموزگاران درباره آموزش از طریق اینترنت بسیار آموخته‌اند، کار از خانه برای بسیاری، یک امر طبیعی شده است. در مقابل تکنیک‌های فرهنگی کهنه شده دستخوش رنسانس شده‌اند، انسان‌ها وقتی تلفن می‌زنند، به جای پیامگیر صدای اصلی صاحب خانه را می‌شنوند.

این ویروس، زمان مکالمات تلفنی را طولانی‌تر کرد. پیام‌ها، ناگهان معنای تازه‌ای یافتند. انسان‌ها بار دیگر ارتباط با یکدیگر را جدی گرفتند.” فرهنگ جدید در دسترس بودن و تعهدات متقابل دوباره زنده شد.

جوانانی که معمولا از چنگال شتاب و اضطراب رهائی نداشتند، ناگهان به قدم زدن‌های طولانی روی آوردند. کاری که پیشتر با آن بیگانه بود و فرهنگ کتابخوانی توسعه یافت.”
از دید ماتیاس هورکس بحران‌ها، پدیده‌های فرسوده و عادت‌های کهنه را کنار می‌زنند. او با اشاره به نقش رسانه‌ها می‌گوید: هیستری ترس از بزرگ نمائی رسانه‌ها، پس از شوک اولیه مرزهای خود را شناخت.

بازگشت به انسانیت
این پژوهشگر آلمانی معتقد است در تابستان داروهائی کشف می‌شوند که شانس زنده ماندن انسان‌ها را بالا می‌‌‌برند و در نتیجه آمار مرگ و میر پائین می‌آید و کرونا به ویروسی تبدیل می‌شود که ما باید با آن کنار بیائیم. چیزی مثل سرماخوردگی و بسیاری دیگر از بیماری‌ها. کادرهای درمانی به بهبود بیماران کمک می‌کنند، اما در کنار تکنیک‌های پیشرفته پزشکی، رفتار اجتماعی ما نیز تعیین کننده هستند.این که انسان‌ها به رغم محدودیت‌های رادیکال توانستند همبستگی نشان دهند و سازنده باشند. هوش اجتماعی انسان کمک کرد و از این طریق، رابطه تکنیک و فرهنگ تنگاتنگ‌تر شد.
پیش از بحران به نظر می‌رسید که فن‌‌آوری درمان همه دردها باشد و همه ایده‌آل‌ها را در خود حمل کند، اما اکنون دوران عظمت تکنیک سپری شده است.

ما بیش از پیش توجه خود را بار دیگر به پرسش‌های انسانی معطوف می‌کنیم: انسان چیست؟ ما برای یکدیگر چه معنائی داریم؟ پس از کرونا، ما به پشت سر نگاه می‌کنیم و به یاد می‌آوریم که در روزهای ویروس واقعا چقدر انسانیت وجود داشت؟
نگاه پساکرونا به اقتصاد
ماتیاس هورکس معتقد است که در جهان پس از کرونا انسان‌ها به اقتصاد نیز نگاهی نو خواهند افکند.

او می‌نویسد:  ما تعجب خواهیم کرد که اقتصاد تا چه میزان ضعیف خواهد شد، بدون آن که از هم بپاشد. اقتصادی که پیشتر با هر افزایش اندک مالیات‌ها و هر دخالت دولتی رکود پیدا می‌کرد. با این که یک “آوریل سیاه” و آسیب دیدن زیرساخت‌ها را تجربه کردیم و بورس‌ها ۵٠ درصد سقوط کردند و بسیاری از شرکت‌ها ورشکست شدند، هرگز به نقطه صفر نرسیدیم، چنان که پنداری اقتصاد یک موجود زنده است که می‌تواند بخوابد و حتی خواب ببیند. در پائیز، بار دیگر اقتصاد جهانی برخواهد خواست.

ما تعجب خواهیم کرد که حتی باختن سرمایه‌ها در جریان شکست بورس‌ها آنقدر که در آغاز می‌ترسیدیم، دردناک نبود. در جهان نو ناگهان سرمایه دیگر نقش تعیین‌کننده‌ای نخواهد داشت. آیا ویروس می‌تواند جهان ما را در مسیری قرار دهد که قرار بود در همان مسیر قرار گیرد؟
در نگاه نهائی به جهان پساکرونا، محقق آلمانی می‌نویسد: در پایان از دست دادن شدید کنترل، ناگهان یک نشئه قاعده مند مثبت ایجاد می‌شود. در پی یک دوران حیرت و ترس، یک نیروی داخلی سر بر می‌کشد. اما جهان به این تجربه منتهی می‌شود که: “ما همچنان هستیم. نوعی تازه بودن در درون ما شکل می‌گیرد.”
پوپولیست‌ها بازندگان اصلی کرونا
ماتیاس هورکس همچنین بر این باور است که پوپولیست‌ها در عرصه سیاست بازنده بزرگ کرونا خواهند بود، ترامپ در انتخابات ماه نوامبر شکست خواهد خورد و در مورد حزب دست راستی و بیگانه ستیز آلترناتیو برای آلمان ابهاماتی ظاهر خواهند شد.

او استدلال می‌کند: سیاست خشونت آمیز با جهان پس از کرونا تناسبی ندارد. در بحران کرونا آشکار می‌شود کسانی که می‌خواهند انسان‌ها را علیه یکدیگر تحریک کنند سهمی‌در پرسش‌های مربوط به آینده ایفا نمی‌کنند. وقتش که رسید ناسازگاری لانه کرده در پوپولیسم کاملا آشکار می‌شود.

ضمیمه کرونا،صفحه ۱۴ نشریه تخصصی بسامد شماره ۹۴