تولید و توزیع صدا در المپیک ۲۰۲۱ توکیو

المپیک ۲۰۲۱ در حال برگزاری است و البته بسیار جالب است که به چگونگی تولید صدا و نحوه توزیع آن از مرکز برگزاری المپیک تا پخش کنندگان در سراسر جهان نگاهی بیندازیم.
از طریق بحث و گفتگو با تعدادی از کانال های ورزشی تلویزیونی دریافتیم که به طور کلی قالب مورد نیاز برای انتقال صدای رویداد ورزشی ۱۶ کانال است و این قالب رسمی است که توسط OBS (خدمات پخش المپیک) در المپیک ۲۰۲۱ نیز اجرا می شود . OBS سازمانی است که مسئول تولید کلیه محتوای صدا و تصویررسمی المپیک ، برای پخش زنده تلویزیونی، رادیو یا پوشش دیجیتالی است.
صدا در المپیک ۲۰۲۱ با استفاده از ۱۶ کانال صوتی تولید می شود و فرمت نسبتاً جدید Dolby® Atmos the زمینه چگونگی آن ۱۶ کانال صوتی را فراهم می کند. اگرچه فراداده ها بخشی از Dolby® Atmos شناخته شده است ، اما هیچ فراداده ای توسط OBS تحویل داده نخواهد شد و فقط صدای همه جانبه (immersive) انتقال داده می شود.
چیدمان کانال های صوتی
اگرچه صدا در قالب صوتی همه جانبه(immersive) تولید می شود، اما پخش کننده ها می توانند چینش کانال مورد نیاز خود را از استریو گرفته تا ۵٫۱٫۴ همراه با اشیا صوتی اضافی (Audio objects) دریافت نمایند. در اینجا می خواهم قالب های مورد استفاده را بیان کنیم:
دو چیدمان کانال صدای همه جانبه در این طرح وجود دارد. هر دو براساس یک چیدمان معمول ۵٫۱٫۴ شامل main bed و upper bed ساخته شده اند ، اما از نظر کانال های استریو و تعداد اشیا متفاوت هستند.
طرح اول دارای دو جفت استریو به همراه دو “شی” صوتی است:

  ۵٫۱ (main bed) – 4.0 (upper bed) – 2.0 + 2.0 (2 x stereo) – two objects   

             
طرح دیگر فقط یک جفت استریو دارد اما چهار شی صوتی همراه آن است:

 ۵٫۱ (main bed) – 4.0 (upper bed) – 2.0 (stereo) – four objects

محتوا:
ساختارِ main bed، همان لایه فراگیر(Surround) 5.1 معمول است که هیچ فراداده ای در آن وجود ندارد. حتی بدون فراداده ، panning اتفاق می افتد، در این حالت panning ایستا یا static است. ساختار upper bed نشان دهنده ۴ بلندگوی سقفی نصب شده است که جهت رو به پایین دارد. در اینجا هم هیچ فراداده ای وجود ندارد و panning حالت ایستا دارد. (شکل ۳)

                                                                              شکل ۳
۵٫۱٫۴ حاوی ترکیبی از آمبیانس محیط است ، به عنوان مثال آمبیانس یک استادیوم فوتبال. کانال (های) استریو می تواند همان آمبیانس را داشته باشد، اما به صورت استریو.
اشیا صوتی می توانند به سادگی شامل صدای مفسرِ بین المللی یا سایر موارد صوتیِ ثابت (ایستا) باشند.
همانطور که قبلاً ذکر شد ، انتقال از المپیک هیچ فراداده پویایی نخواهد داشت ، اگرچه قالب Dolby® Atmos از آن پشتیبانی می کند.

آیا استاندارد Loudness برای این کار وجود دارد؟

 

استانداردهای بین المللی مختلفی برای اندازه گیری بلندای صدای استریو و صدای فراگیر وجود دارد و ممکن است از خود بپرسید که آیا یک استاندارد برای صدای همه جانبه نیز وجود دارد؟
پاسخ بله است. ITU 1770 در آخرین نسخه خود (ITU-R BS. 1770-4) متداول ترین تنظیمات و فاکتورهای وزن دهی را برای اندازه گیری چیدمان های صوتی تا ۲۲٫۲ را پوشش می دهد.
NHK 22.2
در کنار فرمت صوتی فراگیر ۱۶ کاناله ی صوتی که در بالا بحث شد ، NHK ، پخش کننده اصلی ملی ژاپن ، انتقال دیگری را با استفاده از ۲۴ کانال صوتی ، با فرمت ۲۲٫۲ انجام می دهد.

  چیدمان صدای همه جانبه ۲۲٫۲ (سمت راست) در مقایسه با چیدمان فراگیر معمول ۵٫۱

چیدمان ۲۲٫۲ بخشی از استاندارد جدید تلویزیونی Super Hi-Vision است که توسط آزمایشگاههای تحقیقات علمی و فنی NHK ارائه شده است و از ۲۴ بلندگو شامل ، لایه فوقانی: ۹ کانال ، لایه میانی: ۱۰ کانال ، لایه پایین: ۳ کانال و ۲ کانال LFE تشکیل شده است (شکل۴)

شایان ذکر است استاندارد Super Hi-Vision درتعداد محدودی از سالن های برگزاریِ مسابقه و برای توزیع محدود تولید خواهد شد.

نشریه تخصصی بسامد شماره ۱۰۸