شکل کلی یک برنامه گفت و گو محور :
هنگامی که یک استودیوی تلویزیونی برای ضبط برنامهای ۳۰ دقیقهای با یک مجری و سه مهمان، صحنهآرایی و نورپردازی میشود، اولین نکتهای که کارگردان با آن روبروست معرفی مهمانان برنامه است.
* شکل دکوپاژ :
سه دوربین در سه زاویه، تصویرهای مورد نظر کارگردان را کادر بندی و آماده میکنند. برای کارگردان تعیین جا و زاویه دوربینها برای پوشش داستانی و یا ماجرای پیش رو اهمیت زیادی دارد. باید در نظر داشت که آیا نماها با هم ارتباطی دارند؟ اطلاعات را به خوبی منتقل میکنند ؟ و آیا در خدمت روایت ماجرا هستند؟
نماها باید براساس ذهنیتی خاص و مرتبط برنامهریزی شوند و بهترین فرد تصمیم گیرنده هم کسی نیست جز کارگردان.
به طور معمول ضبط برنامه به دو صورت انجام میشود:
۱-۱) بر اساس یک قرارداد از پیش تعیین شده بین کارگردان و تصویربرداران، دوربین وسط(Cam 1) نمای عمومی و محل استقرار افراد را نشان میدهد و دوربین سمت راست (Cam 2) و دوربین سمت چپ(Cam 3) پلانهای بسته تک نفری ( تک شات ) و یا دو نفری را از دو زاویه قاببندی میکنند و سپس تغییر اندازهها را با زوم یا تغییر مکان دوربینها انجام میدهند.
۱-۲) از روشی ثابت برای برنامههای مختلف استفاده میشود. برای مثال برای دوربین، اندازه نمای مشخصی تعیین میشود.
– دوربین ۱: نماهای باز و بسیار باز
– دوربین ۲: فقط نماهای بسته
– دوربین ۳ : نماهای متوسط و بسته
۲) در روش دوم، کارگردان تعداد پلانها و اندازه هر یک و نیز نوع حرکت دوربینها را برای هر دوربین جداگانه می نویسد و هر تصویربردار بر اساس پلانهای مربوط به دوربین خود قاب تصویر را میبندد.
در کارتهای دوربین، شمار مشخصی از اطلاعات به صورت اختصاری وجود دارد که این اطلاعات در سه ستون با جزئیات ارائه میشود:
– شماره نما (Shot number )
– محل قرار گیری دوربین برای آن نما (Camera position)
– توضیح نما Shot description))
کارت های دوربین دو کارکرد عمده دارند :
در طول تمرین نیاز است، اطلاعات کافی روی کارتها درج شود تا تصویربردار بفهمد چه نمایی مورد نیاز است و این نما چه نیاز یا تمهیداتی را میطلبد.
در طول فرآیند ضبط کارتهای دوربین حاوی اطلاعات ضروری و نیازهایی است که اپراتور دوربین با دیدن لحظهای، آن را بدست خواهد آورد .
دکوپاژ برنامههای ترکیبی ساده پیوند تنگاتنگی با کنداکتور برنامه دارد که در تلویزیون شکل برنامهریزی، تهیه متن، تهیه برنامه، اجرا و ضبط هر برنامه با برنامهای دیگر بر اساس نوع محتوا و پیام متفاوت است. ضبط برنامههای روتین معارف، خانواده یا ورزش که به طور معمول ساعتی مشخص در هفته را به خود اختصاص میدهد، فقط بر اساس تعیین حرکت دوربینها انجام نمیشود، بلکه به تنظیم کنداکتور قسمتهای مختلف برنامه نیز مربوط میشود.
نتیجه گیری :
۱-دکوپاژ یک فیلمنامه بر اساس سه شاخص:
الف -ژانر و تاثیرگذاری مفهوم( اجتماعی، حادثهای، وحشت، عاشقانه و …)
ب-قالب ( پویانمایی، فیلم داستانی، مستند، تلهتئاتر و برنامههای تلویزیونی)
ج- نوع رسانه ( سالن سینما یا تلویزیون ) با هم متفاوت است.
۲-دکوپاژ در برنامههای تک دوربینه و چند دوربینه تلویزیونی در بخشهای مختلف مانند بازنمایی رویداد، عدم انسجام بصری تدوین چند دوربینه، تنوع بصری، برش سریع بین نماهای مختلف، نشان دادن واکنش تماشاگران، حرکت بازیگران متفاوت است .
۳-برنامههای ترکیبی ساده و گفتگو محور تلویزیونی نیاز به دکوپاژ دارند.( البته با تمرکز بر کنداکتور برنامه)
۴-برای تنظیم دکوپاژ برنامه تلویزیونی باید به مکان، تعداد دوربین، قوانین ارائه، زمان، زنده یا ضبطی، مجازی یا واقعی و زاویه دید توجه کرد.
۵-اندیشه تصویری و تحریر تصویری کمک میکند تا ایدهها و عقاید تبدیل به تصاویر ساده و روشن شوند و تصاویر با تدوام منطقی معناساز شوند.
صفحه ۳ نشریه تخصصی بسامد شماره ۶۲