در شمارههای قبلی نشریه بسامد مهندس حامد سوری، طی مقالهای چند بخشی، حذف تدریجی دوربین ۳ و یا تغییر مکان یا تغییر وظایف آن را به عنوان یک فرضیه مطرح کردند. در پاسخ به این پیشنهاد، در متن پیش رو نکاتی در خصوص دوربین ۳ و شرایط جدید حاکم بر مسابقه فوتبال که ممکن است بر عملکرد این دوربین تاثیر بگذارد، گفته خواهد شد. همان گونه که مهندس سوری نیز بیان می کند، هنوز هم در پوشش اغلب لیگهای معتبر، این دوربین جزئی از چینش اصلی محسوب میشود.
۱- در سادهترین شکل پوشش تلویزیونی مسابقه فوتبال (در نظام چنددوربینه)- که حداقل سه دوربین وجود دارد- بهترین چینش، آن است که هر سه دوربین را در یک زاویه اما در دو ارتفاع متفاوت قرار دهیم. بدین معنی که دوربین ۱و۲ در ادامه خط مرکزی زمین و در ارتفاع بالا(High Angle) نصب شود تا جریان مسابقه از نگاه مهمترین تماشاگر حاضر در استادیوم (VIP) برای بیننده تلویزیونی روایت شود. دوربین ۳ نیز در ادامه خط مرکزی اما در ارتفاع همسطح زمین مسابقه (Pitch Level) نصب میشود تا گاهی بیننده تلویزیونی را به هیجان درون مسابقه ببرد.(شکل۱) و البته کارکردهای دیگری نیز برای دوربین ۳ در این جایگاه تعریف شده است: ۱) پوشش تونل ورودی بازیکنان به زمین ۲) پوشش تعویضها ۳) پوشش اعلام وقت اضافه(تنها حالتی که داور چهارم به ناچار مقابل دوربین قرار میگیرد.)
۴) پوشش رویدادهای درون زمین(محدوده مشخص شده در شکل۲ که مانند محوطههای جریمه جزء بخشهای مهم زمین محسوب میشود و دوربینهای دیگر امکان دسترسی به این بخش را از ارتفاع همسطح ندارند.) اتفاقاتی مانند رویدادی که ارزش درون بُرش دارد، اعتراض و هیجان نیمکتها، کشیده شدن خوشحالی گل به این منطقه، خطاها و مصدومیتهای احتمالی درون زمین، خروج بازیکن اخراجی و… این محدوده را مهم میکند.
۲- امکان ایجاد اختلال بصری برای داور چهارم و منطقه اداری (Official Area) با قرار گرفتن دوربین۳ روی پایه-صندلی چرخان (Orbiter) به حداقل میرسد.
۳- نمایشگر VAR روی پایه ثابت یا بازوی متحرک نصب میشود که قابل جابجایی است. (شکلهای۳ و ۴)
۴- در بررسیهای میدانی، به نظر میرسد نمایشگر کمک داور ویدئویی(VAR Monitor) بخشی از محدوده اداری محسوب میشود و معمولا کنار میز داور چهارم و گاهی روی میز داور چهارم قرار میگیرد.(مجموعه شکل۳) بنابراین حضور دوربین۳ در این منطقه مزاحم مراجعه داور به این نمایشگر نخواهد بود. (مجموعه شکل۴)
در فینال جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه نمایشگر VAR در قسمت پشت صندلی داور چهارم قرار گرفته بود. (شکل۵)
در فینال کوپا آمریکا ۲۰۱۹ گابریل خسوس بازیکن تیم برزیل پس از اخراج از زمین مسابقه، نمایشگر VAR را که پشت میز داور چهارم قرار داشت هل داد و انداخت.(شکل۶)
۵- گاهی دیده میشود که نمایشگر VAR در محلی خارج از محدوده اداری زمین مسابقه قرار گرفته است.(شکل۷)
۶- به رغم دلایل مطرح شده در مقالة آقای سوری برای حذف دوربین۳، هنوز هم نقش مهم و حیاتی این دوربین در پوشش تلویزیونی مسابقه فوتبال به جای خود باقی است.
۷- به نظر میرسد براساس قوانین جدید فیفا، داور چهارم به جای نشستن در بخش اداری، باید در کنار زمین( محل برخورد خط مرکزی با خط طولی) بایستد. بدین معنی که داور چهارم مانند کمک داور(AR) یا کمک داور اضافی(AAR) عمل نمیکند بلکه نقش او نظارت بیشتر بر بازی و دادن مشاوره به داور اصلی خواهد بود. به هرحال با قرار گرفتن داور چهارم در این منطقه، عملکرد دوربین ۳ مختل میشود. شاید اگر وظایف دوربین ۳ کلاسیک به دوربین متحرک (Steadicam) واگذار شود، پوشش رویدادهای این منطقه از زمین (ورود بازیکنان به زمین ، تعویض، مراجعه داور اصلی به VAR و…) بطور مناسب صورت گیرد. اما در برخی مسابقات هنوز هم دوربین ۳ در محل کلاسیک خود قرار دارد و عملکرد داور چهارم به گونهای تعریف شده است که مانعی برای این دوربین ایجاد نمیکند. در تصویر زیر لحظه تعویض در مسابقه میلان و سمپدوریا (July 2020) نشان داده شده است و دوربین ۳ در جایگاه سنتی خود قرار دارد.(شکل۸)
در پوشش تلویزیونی بیشتر مسابقات فوتبال لیگ ایتالیا علیرغم تعاریف جدید در وظایف داور چهارم، دوربین ۳ هنوز هم در جایگاه سنتی خود قرار دارد و تعامل سازندهای با نحوه عملکرد داور چهارم برقرار شده است تا مزاحمت متقابل دوربین و داور به حداقل برسد.
در شکل۹ (مسابقه یوونتوس و کالیاری (July 2020) )، محدوده حرکتی و عملکرد داور چهارم به گونهای است که مانعی برای عملکرد دوربین ۳ ایجاد نمیکند.(ایستادن داور چهارم کنار دوربین ۳ نه جلوی آن) (شکل۹)
نتیجه :
با توجه به مواردی که گفته شد، نظر بنده این است که نمیتوان با قطعیت در خصوص حذف دوربین سوم از جایگاه اصلی آن در پوشش تلویزیونی مسابقات فوتبال سخن گفت.
صفحه ۵ نشریه تخصصی بسامد شماره ۹۷
باسلام واحترام وسپاس از استاد سعید آتشین واستاد حامد سوری
خسته نباشید اساتید گرامی
ارادتمند مجید بخشی دولت آبادی از مرکز تبریز
سلام
دوستان بزرگواری چون شما پشتوانه ما در راهی هستند که دنبال می کنیم.
سلام
ما نیز سپاسگزار حسن توجه شما هستیم.
سلام
سپاس از شما