وکتور اسکوپ گستره کلی جنس رنگ و اشباع آن را داخل تصویر اندازه گیری میکند.
اندازهگیریها متناسب با صفحة مدرجی هستند که بر روی اسکوپ قرار گرفته است(شکل ۵۳).
تشخیص تعادل رنگ با استفاده از وکتور اسکوپ
مرکز نمودار وکتوراسکوپ جائی است که همه مایههای خاکستری از نظر رنگ خنثی هستند. حال اگر این نقطه درمرکز نمودار قرار نگرفته باشد، نشانگر وجود مایه رنگی در تصویر است.در شکل ۵۴ نمودار وکتور اسکوپ برای شکل سمت چپ به نظر کمی به یک طرف تمایل دارد. انحراف ابر به سمت زرد – سبز است. البته این حالت لزوماً خطا نیست ولی بایستی حداقل سبب شود تا به منبع تصویرحساستر شویم.
تشخیص اشباع با استفاده از وکتوراسکوپ
تشخیص مقدار نسبی اشباع آسان است. با توجه به اینکه هرچه اشباع بیشتر باشد، نمودار از مرکز دورتر میشود. در شکل ۵۵ که تصویری با اشباع پائین است گراف بیشتر حول مرکز تمرکز یافته است.
شکل ۵۶ تصویری با اشباع بالاست. بازوهای نمودار به سمت رنگهای مختلف متناسب با هر جنس رنگ کشیده شدهاند.
استفاده از اسکوپ RGB
اسکوپ شکل موجهای جداگانهای را برای مولفههای قرمز، سبز و آبی سیگنال ویدئو نشان میدهد. با نشان دادن شدت مولفههایRGB میتوان عدم توازن در نورهای زیاد، میانی و سایهها را مقایسه کرد و مایه های رنگی را تشخیص داد.
بایستی به یاد داشت که سفیدترین روشنیها و سیاهترین سایهها تقریباً غیراشباع باشند. برای این منظور باید سه سیگنال RGB در سطح سفید یعنی ۱۰۰ درصد و سیاه یعنی صفر درصد دریک سطح قرار گیرند.
در شکل ۵۷ که صحنه شب است نور بیرون پنجره آبی سرد است، دیوار پشت زن خنثی است و سایهها سیاه عمیق هستند.
نمودارRGB مربوط به شکل۵۷ در شکل ۵۸ دیده میشود. برای مثال پنجره آبی را با میلههای بالا آمده درسمت چپ شکل موج آبی میتوان مشاهده کرد. صورت زن مطابق با خطوط عمودی بالا آمده در وسط شکل موج قرمزاست و خنثی بودن دیوار را میتوان با شکل موجهای با سطوح برابر هم در سه کانال رنگی در سمت راست هر سه شکل موج مشاهده با نگاه به شکلهای مشخص شده در داخل نمودار میتوان متوجه شد که در کجای تصویر مایه رنگی ناخواسته وجود دارد و آن را تصحیح کرد.
خواندن نمودارهای RGB
اسکوپ RGB صفحهای است که کانالهای RGB تصویر را بصورت نمودارهای جداگانه نمایش میدهد. برای فهم این نمودارها باید یاد بگیریم که چگونه شکل و ارتفاع سه شکل موج RGB را با هم مقایسه کنیم. شکل ۵۹ صحنهای با تعادل رنگ دقیق را نشان میدهد و تعادل روشنیهای زیاد و سیاهیها از ارتفاع کانالهای RGB به خصوص در بالا و پائین شکل موج مشخص هستند.
اگرچه نمودارها به نظر یکی میآیند اما نگاه دقیقتر نشان میدهد که برخی نقاط حداکثر و حداقل تفاوت دارند. نقاط روشن غیر اشباع هم ارتفاع هستند ولی ارتفاع موضوعات اشباع با هم فرق میکنند. به طور کلی هر وقت یک یا دو کانال خیلی قوی یا خیلی ضعیف باشند، مشکل مایه رنگی در تصویر وجود دارد. برای حل این مشکل کافی است کانال اشکالدار مشخص شود. در شکل ۶۰ کانال قرمز به طور مشخصی قویتر از بقیه است و سپس سبز قویتراست در نتیجه مایه رنگی قرمز نارنجی در روشنیها، سطوح متوسط و سایهها وجود دارد.
در شکل۶۱ سطوح پایین سیگنال آبی به میزان مشخصی پایینتر از کانالهای قرمز و سبز است. اگرچه سطوح بالای کانال آبی بالاتر است. این نمودار نشان میدهد که سایههای عمیق تصویر، متعادل نیستند.
شکل ۶۲، تصویری است که میخواهیم در پریمیر پرو با استفاده از منحنیهای RGB رنگ آن را متعادل کنیم. با نگاه به سه سیگنال RGB دیده میشود که مقدار قرمز، زیاد و آبی، کم است. ابتدا با استفاده از منحنی رنگ آبی سطوح میانی آبی را بالا میبریم و سپس سطوح میانی قرمز را پائین میآوریم. با نگاه به روشنیهای سیگنالها متوجه میشویم که سطوح روشن قرمز بالا هستند. با استفاده از منحنی قرمز روشنیهای قرمز را پائین میآوریم. نتیجه نهایی تصویری بدون مایه اضافی رنگ است (شکل ۶۳).
شکل۶۴ مانیتور شکل موج ۵۲۰۰ ساخت شرکت تکترونیکس است. برای قرار دادن آن در وضعیت نمایش RGB روی دکمهWFM فشاردهید و چند ثانیه نگه دارید از منوی ظاهر شده حالت RGB Parade را انتخاب کنید.
صفحه نمایش الماس(Diamond )
این صفحه(شکل ۶۵) مقایسه سیگنالهای رنگ را بصورت دو بعدی نشان میدهد. دیاموند بالایی مقایسه سبز با آبی و دیاموند پائینی مقایسه سبز با قرمز است(شکل ۶۶).
مولفه لومینانس روی محور عمودی قرار میگیرد، سیاهی در مرکز و سفید در دو راس بالایی و پائینی نشان داده میشوند و کروما بر روی محور افقی نشان داده میشود(شکل ۶۷).
برای انطباق چند دوربین با استفاده از نمایشگر دیاموند، ابتدا اشباع دوربینها را صفر میکنیم و پس از متعادل کردن دوربینها اشباع را تنظیم میکنیم. در دوربین شماره یک (شکل ۶۸) راس پائینی که نشان دهنده لومینانس رنگ قرمز است، کمی به سمت چپ انحراف دارد. یعنی دامنه قرمز دوربین کم است که با زیاد کردن قرمز آن را بر روی محور عمودی منطبق میکنیم.
در نوک دیاموند بالایی لومینانس از محور عمودی به سمت آبی انحراف دارد. یعنی دامنه آبی زیاد است و با کم کردن دامنه آبی لومینانس را روی محور عمودی قرار میدهیم. در شکل ۶۹ سفیدی متعادل شده است.
میبینیم که در محل برخورد دو دیاموند بالایی و پائینی که نشان دهنده سیاهی تصویر است، سیاهی قرمز به سمت سبز انحراف دارد یعنی سطح سیاهی قرمز، کم است که با زیاد کردن سطح سیاهی قرمز، نقطه مرکزی را روی محورعمودی قرار میدهیم. سیاهی آبی از مرکز به سمت راست انحراف دارد و با کم کردن سیاهی آبی و قرار دادن آن بر روی محورعمودی سطح سیاهی دوربین متعادل می شود(شکل ۷۰).
همانطور که دیده میشود در تمام سطوح خاکستری هیچ گونه رنگی نداریم. تمام نقطههای خاکستری تست چارت بر روی محور عمودی قرار گرفتهاند. حالا همین مراحل را برای دوربین دوم یعنی شکل ۷۱ انجام میدهیم. در شکل ۷۲ دامنة آبی زیاد، دامنه قرمز کم، سیاهی آبی، کم و سیاهی قرمز، زیاد است.
ادامه این مطلب را در شماره بعد بخوانید.
صفحه ۷ نشریه تخصصی بسامد شماره ۹۷