نواک سایت تخصصی حوزه برودکست
نوشته های مشابه
در سرار جهان و در طول سال، مسابقات فوتبال، برای میلیونها نفر موضوعی داغ و جذاب است. دولتها و نهادهای حاکم در کشورها و همچنین مدیران فدراسیونها برای حفظ این محبوبیت، دائماً در تلاشند تا انتظارات طرفداران را برآورده کنند. همانگونه که پیشرفت تکنولوژی و استفاده از فناوری هوش مصنوعی در تمام فعالیتهای بشر رو به افزایش است، در روند بهبود نتایج بازی فوتبال و جذب طرفداران هم به کار میرود. به عنوان مثال، فناوری کمک داور ویدئویی (VAR) به داوران کمک میکند تا تصمیمات دقیق تری بگیرند. VAR یک فناوری رسمی در خدمت داوری فوتبال است که با دسترسی مستقل به ویدئوی مسابقه، تنها در صورت «اشتباه واضح و مشخص» یا «یک حادثه جدی از دست رفته» به داور اصلی کمک میکند. این فناوری از سال ۲۰۱۸ به مدت دو سال به صورت آزمایشی در مسابقات بزرگ در سراسر جهان استفاده شد. کمک داور ویدئویی (VAR) برای بررسی دقیقتر چهار مورد در مسابقات استفاده می شود:
- گل
- پنالتی
- کارت قرمز مستقیم
- هویت اشتباه
بسیاری از منتقدان معتقدند که VAR جریان روند بازی را مختل میکند. ولی مدافعان آن هم معتقدند که این فناوری به نفع بازیکنان، داوران و هواداران خواهد بود؛ چرا که باعث رفع سردرگمی و کاهش قضاوت اشتباه در داوری میشود.
گزارش IFAB (هیأت بین المللی فوتبال) از طرح آزمایشی دو ساله VAR نشان میدهد که دقت داوری از ۹۳% به ۹۸٫۹ % افزایش یافته و همچنین طبق اعلام فیفا، دقت داوری در جهان به ۹۹٫۲ % رسیده است. هر چند دقت ۱۰۰% برای تصمیمات داوری حتی با کمک VAR غیرممکن است. چرا که در نهایت، ادراک و ذهنیت انسان در تصمیمگیری مؤثر است.
بررسیها نشان میدهد در ۱۹۰ مسابقه، VAR توانسته ۵۵ مورد مشکوک را به داور نشان دهد که ۲۷ مورد آن مربوط به صحت گل بوده است. این یعنی VAR توانسته ۶% از تصمیمات درخصوص گلزده را تصحیح کند که مقدار قابل توجهی است. آمار نشان میدهد که استفاده از VAR باعث کاهش ۱۴٫۵ % از اعتراضات در طول یک فصل شده است.
کارلوس ولاسکو کاربایو (Carlos Velasco Carballo) سرپرست پروژه VAR لالیگا و مربی ارشد داوری میگوید: «با VAR همه بازیکنان متوجه هستند، که از تمام نقاط زمین با تمام تجهیزات در حال تجزیه و تحلیل فعالیت آنها هستیم و این منجر به بهتر شدن رفتار – اخلاق در درون زمین میشود.»
این بیانیه از طرف IFAB درخصوص استفاده از VAR پس از تصویب به اتفاق آراء خوانده شد: “این نشست تاریخی به ریاست رئیس فیفا جیانی اینفانتینو نشان دهنده دوران جدیدی برای فوتبال است. ورود فناوری کمک داور ویدئویی (VAR) در کنار داوران، کمک به افزایش صداقت و انصاف در بازی میشود.”
در یک طرح نظرسنجی که در طول بازیهای جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه از ۱۰۰۰ نفر هوادار جمع آوری شد، نشان داد که ۷۵% از پاسخ دهندگان به VAR اعتقاد داشتند و نظرشان این بود که باعث بهبود کیفیت داوری در طول مسابقات شده است. در حالی که بسیاری هم نگران و معتقد بودند که این فناوری باعث کاهش سرعت بازی میشود. ولی در مجموع بررسیها نشان داد که اکثراً معتقدند تصمیمگیری صحیح، ارزش از دست دادن زمان بازی را دارد. بحث های زیادی درمورد حضور کمک داور ویدئویی مطرح است، اما چیزی که می توان با اطمینان گفت این است که؛ سیستمهای VAR آمده اند تا بمانند و خبر خوب این است که پیشرفتهای فناوری و به ویژه هوش صنوعی در بهبود سرعت و دقت این سیستم باعث گسترش استفاده از این فناوری خواهد شد.
هوش مصنوعی برای داوری سریع و دقیق
هوش مصنوعی در حال به دست آوردن جایگاهی بالا در بسیاری از زمینهها و صنایع در جهان، برای افزایش کارایی عملیاتی از طریق کاهش فرآیندهای دستی بسیاری از برنامههای فعلی امروزی است. در واقع این فرآیند مبتنی بر یادگیری وظایف، توسط ماشین آلات است. در این روند ممکن است هوش مصنوعی از زیر مجموعه خاصی از شبکههای عصبی مصنوعی چند لایهای استفاده کند تا قادر به انجام سطوح بالاتری از وظایف شود. این وظایف پیچیده با یادگیری مجموعهای از داده های کد گذاری شده توسط انسان و سپس بهبود از طریق تجربه انجام میشود. این تکنیک به ویژه برای کمک به انسانها مفید است، زیرا هوش مصنوعی میتواند کارهای روزمره و کارهای تکراری را به روشی سریع تر، هوشمندانه تر و کارآمدتر از آنچه انسان قادر به انجام آن است به انجام رساند.
یک مثال استفاده از هوش مصنوعی برای تقویت و بهبود فرآیند تصمیمگیری برای داوران از طریق تسهیل شناسایی تخلفات آفساید از طریق سیستم VAR است که از یک شبکه عصبی استفاده میکند. تکنیکی که با کالیبره کردن خودکار زمین بازی و ایجاد خط آفساید در یک فضای گرافیکی سه بعدی عمل می کند. برای این منظور هوش مصنوعی از چندین زاویه دید، تصاویر ضبط شده از مسابقه را مدام تجزیه و تحلیل میکند. بدین معنی که باتوجه به تصاویر دوربینهای مستقر در زمین، مدل سه بعدی صحنه را طراحی و بررسی میکند تا امکان نمایش تصویر دقیق خطا فراهم شود. خط آفساید در فضای واقعیت افزوده در هر لحظه و با دید درست توسط هوش مصنوعی در کمتر از یک ثانیه مشخص میشود. علاوه بر این، اگر موقعیت دوربین تغییر کند، سیستم به طور خودکار مجدداً خود را براساس زاویه جدید تنظیم می کند. اپراتورها همیشه میتوانند از گرافیک مورد نیاز خود مطمئن باشند، زیرا آبجکت های هوشمند همیشه در میدان کالیبره شده قرار میگیرند تا بالاترین سطح دقت را نشان دهند. این مثال نشان می دهد که چگونه پیشرفت در تکنولوژی میتواند برای اطمینان از صحت بازی مفید باشد. ما در اولین قدم به سمت داوری آسانتر، سریعتر و دقیقتر حرکت می کنیم.
VAR به کجا می رود؟
درست همانند ما انسان ها که رفتار خود را بر اساس تجربیات جدید تنظیم میکنیم، هوش مصنوعی نیز هرچه بیشتر آموزش داده شود، بهتر میشود. این یعنی سیستمهای VAR در طول زمان با نظارت و ایجاد زیرساخت قدرتمند، توسعه می یابند و اصلاح خواهند شد.
برای اولیویه بارنیچ (Olivier Barnich) مدیر مهندسی در EVS، علاوه بر استفاده از هوش مصنوعی برای کالیبراسیون خودکار زمین بازی، دنیای واقعی دیگری نیز وجود دارد. به گفته بارنیچ: برنامههایی که در حال حاضر در مسیر توسعه برای آن ها هستیم، تولیدات ورزشی زنده است که برخی از آن ها نیز میتوانند مزایای VAR، مانند انتخاب خودکار دوربین (Switching) و فرمان دوربین رباتیک (Camera Operation) خودکار توسط هوش مصنوعی باشند. هوش مصنوعی در این زمینه برای مکان یابی درست و هدایت دوربین های رباتیک آموزش دیده است. علاوه بر کمک به داوری صحیح در حین بازی در درجه اول، این دوربین های رباتیک برای ایجاد جذابیت بصری بیشتر بازی استفاده می شوند. وظیفه این دوربین ها دستیابی به بهترین زاویه دید نسبت به رویدادهای مسابقه و تجزیه و تحلیل دقیق تصاویر است و از آنجایی که هوش مصنوعی آنها را کنترل می کند و توسط انسان ها کار نمی کنند در کاهش هزینه های پرسنل و عوامل هم مؤثرند.
هوش مصنوعی برای انجام آنچه در آن آموزش دیده بهترین یا مناسب ترین دوربین و زاویه را انتخاب می کند تا حوادث مسابقه را به طور دقیق شناسایی کند. به عبارتی دیگر هوش مصنوعی به عنوان دستیار داوری به سرعت تعداد زوایای دوربین را کاهش می دهد و مؤثرترین زاویه را برای تصمیم گیری انتخاب می کند. او می گوید: ” این زمان هیجان انگیزی برای فناوری ویدئو با پتانسیل هوش مصنوعی است و تیم های ما مشتاقانه منتظر حضور در این مسیر به سمت تولید زنده هوشمندتر و مؤثرتر هستند.”
اولیویه بارنیچ این گونه نتیجه گیری می کند؛ یکی دیگر از عوامل تعیین کننده افزایش کیفیت تصویر در پخش با استفاده از دوربین ها با فرمت های جدیدتر مانند ۱۰۸۰p یا UHD-4K است. چرا که در این فرمت ها بزرگ نمایی و ثابت کردن تصاویر آسان تر است. در تصاویر با وضوح بالا تجزیه و تحلیل بهتر صورت می گیرد و دقت و درستی نتیجه بالاتر می رود. این پیشرفت تا حد زیادی به اجرای درست فناوری کمک داور ویدئویی بستگی دارد و در نهایت، این داور است که تصمیم نهایی را می گیرد. به همین دلیل لیگ ها و فدراسیون ها برای توسعه برنامه های آموزشی فشرده، برنامه ریزی می کنند. مقامات رسمی لالیگا یک دوره آموزشی کامل که شامل کارگاه های آموزشی، مطالعه لیگ های دیگر، شبیه سازی برای داوران و ارتباط با باشگاه ها، رسانه ها و هواداران است، طراحی کرده اند.
سرخیو سانچز کاستانیر (Sergio Sanchez Castañer) مدیر فناوری پروژه VAR در لالیگا گفت: کلید موفقیت VAR ، شفافیت و ارتباطات است. از روز اول می دانستیم که این فناوری می تواند در اسپانیا موفقیت آمیز باشد. البته این موفقیت به این دلیل است که در ابتدا تمام ذینفعان را دور هم جمع کردیم و اهداف سیستم کمک داور ویدئویی و نحوه استفاده از آن را شرح دادیم. در ادامه به احتمال زیاد شاهد برنامه های آموزشی بیشتر و بیشتری خواهیم بود و در این راستا به داوران پیشنهاد می شود تا با فعالیت در کنار سیستم VAR به عنوان یک دستیار کارآمد، بتوانند تصمیمات مؤثری بگیرند و برای هرچه بهتر و جذاب شدن مسابقات تلاش کنند.
نتیجه
VAR اکنون به بخشی جدایی ناپذیر از پوشش تلویزیونی مسابقه فوتبال تبدیل شده است و بازگشت به دنیای بدون آن سخت به نظر می رسد. علیرغم شک و تردیدهای طولانی در مورد VAR، اولین آمار استفاده جهانی از این فناوری نتایج بسیار مثبتی را نشان می دهد. با این حال، VAR هنوز در مراحل ابتدایی خود است و مانند هر فناوری، همیشه جایی برای پیشرفت وجود دارد. با گذشت زمان لیگ های بیشتری به استفاده از آن علاقمند می شوند و با ادامه تکامل فناوری در دنیا، سیستمهای VAR نیز در چند سال آینده بهخوبی تکمیل و تقویت خواهند شد و با کمک هوش مصنوعی می تواند به کیفیت و دقت بازی کمک کند و همچنین نتایج بازی را شفاف تر و صادقانه تر کند. ضمن آن که استفاده از هوش مصنوعی، هزینه ها را نیز کاهش می دهد.
صفحه ۳ نشریه تخصصی بسامد شماره ۱۳۶
