نواک سایت تخصصی حوزه برودکست
«زاویه» قابلیتِ قدرتمندی است به شرطی که در خدمت زیبایی شناسی تصویر باشد.
نورپردازی، در بهترین حالت، چه برای صحنه نـمایش (stage)، صفحه نمایش (screen)، معماری، محل زیست و یا روی تابلو نقاشی، باید برای هدفی فراتر از روشنایی صِرف و ساده مورد استفاده قرار گیرد. نورپردازی می بایست آشکار کند، فُرم هنری خلق کند، اولویت های بصری را نمایان کند و مانیفستی را ابراز کند. باید تماشای واضح، راحت و لذت‌بخش سوژه را تسهیل کند. باید بر زیبایی آنچه زیباست بیافزاید و آنچه را زیبایی کمتری دارد، مطلوب تر نمایان کند.
نور (Light) همچنین می تواند درام بسازد. در پیچ و تابی غلوآمیز از قدرتِ نور و نورپردازی می توان برای زشت یا ترسناک جلوه دادن چیزهای زیبا یا افشای حقیقت بهره بُـرد. طراحان نور، ابزارهای متعددی در اختیار دارند تا نـور را برای رسیدن به نتیجه مطلوب دستکاری کنند.
از رنگ (Color) می توان برای افزایش یا کاهش تُن‌های رنگ پوست کمک گرفت. همچنین مود (Mood) و حالت کلی فرد را _ با توجه به اینکه چگونه رنگ‌ها را با هم مرتبط کنیم_ برای مخاطب عیان کنیم. تاباندن نور سخت (Hard light) در مقابل نور نرم (Soft Light) به یک سوژه نتیجه متفاوتی به همراه دارد. امـا شاید قوی ترین و موثرترین ویژگی نـور زاویه آن باشد. جایی که نور از ارتباط میان سطح روشن شده و سایه های خلق شده در اثر زاویه تابش، فُـرم و هنر می سازد. زاویه نور طبیعی در دره ها خطوط عمیق ایجاد می کند یا آن خم و چین های روی زمین را محو می کند تا تقریبا یکدست و تخت به‌نظر آید. دیدن اشکال متنوعی که طبیعت با بالا و پایین آمدن آفتاب و جابه‌جایی خورشید از شرق به غربِ آسمان ایجاد می کند به شیوه ای بسیار ساده و ابتدایی در مـا احساسی متفاوت برمی‌انگیزد.
طراحان نور نیز با نورهای غیر طبیعی چنین می‌کنند. زاویه و جهتی که از آن هر چیزی را روشن می کنید، بر ظاهرش تاثیر می‌گذارد. تابش نور به طور مستقیم یا از پهلو، پشت یا بالا و هر زاویه ایی، شخص یا شیء را به‌طور متفاوتی روشن می‌کند و شکل و فُـرم منحصر به فردی از آن را آشکار می‌کند. برخی از زوایای نور، این توانایی را دارند که جسمی سه بعدی را کم عمق جلوه دهند، در حالی که زوایای دیگر می توانند باعث شوند که جسمی دو بعدی بیشتر از شکل و عمق واقعی‌اش به‌نظر آید. یک دیوار یا عنصری از یک منظره ممکن است به‌طور مستقیم از بالا یا پایین تراشیده شود تا رگه‌ای از نور به آن اضافه شود تا فقط بخش یا تکه‌هایی از نما را نشان دهند و با توجه به زاویه نور شکلی جدید ایجاد کند. اگر سطح دارای بافت ناهموار، پستی و بلندی، چین و چـروک و… باشد، لبه‌های آن برآمدگی‌های نور را می گیرند و بسیار برجسته تر می‌شوند. همان دیوار یا منظره را می توان از چند متر دورتر روشن کرد تا سطح را کاملا بپوشاند و جلوه ی بافت را به‌حداقل برساند. نور را در جهات مختلف حرکت دهید در یک زاویه خاص ، پرتو نور ممکن است بر بخشی از عناصر منظره چنان تابیده شود که برجسته‌سازیِ شدیدی ایجاد کند به طوری که محیط، شکل یا خطوط آن منظره را به شکل دیگری تعریف کند.
صورت انسان شکل فوق العاده جالبی دارد. بینی، کاسه چشم، چانه و استخوان گونه که برای هر فرد یکتا است، نور را به‌طرز چشمگیری جذب و منعکس می‌کند. کوچکترین جابجایی یا تغییر زاویه نورهایی که روی اجزای صورت می تابد، می تواند حالت فرد را به طور درامایتک گونه‌ای تغییر دهد، حتی اگر چهره فرد به‌طور کامل ثابت و منجمد باقی بماند.
برنامه تلویزیونی (Televised show) و صحنه نمایش زنده (Live stage production) هر دو از اصول و راهبردهای زاویه نور در طراحی نورپردازی خود استفاده می‌کنند. بسیاری از این روش‌ها میان آن‌ها مشترک است، اما چند استاندارد و تکنیک وجود دارد که این دو را از هم متمایز می‌کند. با در نظر گرفتن این موضوع، رهنمون‌هایی (Guidelines) وجود دارد که ارزش بحث دارند. درک زاویه تابش و سایه می تواند برای حصول نتیجه‌ای که مد نظر پروژه‌یِ تولیدی شماست مفید باشد. همچنین برای فردی که نورپردازی را برای دوربین انجام می‌دهد، دانشی ضروری است.
برای اجرای زنده تئاتر، اغلب، نورپردازی چهره اجراء کننده از زاویه‌ای تندتر، شاید بیشتر از ۴۵ درجه نسبت به سطح افقِ ارتفاع بالای سر بازیگر تا صحنه مطلوب در نظر گرفته می‌شود. در صحنه تئاتر نور روبرو (Front light) معمولا از زاویه ۶۰ درجه و بیشتر از آن می تابد.
نورپردازی از جلو با زاویه تند (۶۰ درجه) سایه هایی در حفره‌یِ چشم پدید می‌آورد که می تواند در دوربین نـامناسب باشد و ممکن است ارتباط عاطفی بیننده را قطع کند.
این زوایا برای ایجادِ سایه‌های برجسته روی صورت بازیگران صحنه تئاتر استفاده می‌شود، به‌ویژه اگر تصویربرداری ویدئویی وجود نداشته باشد، زیرا بسیاری از تماشاگران از صحنه (Stage) کاملاً دور هستند.
ادامه دارد…
صفحه ۳ نشریه تخصصی بسامد شماره ۱۲۵
