بررسی کنتراست با استفاده از نمایشگرهای شکل موج ویدئو
لومینانس به طور معمول بصورت صفر تا صد اندازه گیری میشود بطوری که صفر؛ سیاه مطلق و صد؛ سفید مطلق است.
بیشتر نرمافزارهای تصحیح رنگ سطوح بالاتر از سفیدی یعنی از ۱۰۱ تا ۱۱۰ را هم پشتیبانی میکنند(شکل۱).
اگرچه سطح بالاتر از سفیدی برای پخش امن نیست ولی بیشتر کمکوردرها این سطوح را ضبط میکنند.
ابزارهای سهگانه برای تنظیم کنتراست، نمایشگر شکل موج و نمایشگر هیستوگرام تصویر و نمایشگر با کیفیت ارسال تلویزیونی هستند. هنگام کار با این نمایشگرها برای بررسی کنتراست تصویر باید برروی سه مشخصه متفاوت ویدئو تمرکز کنیم:
- نقاط سیاه برای نمایش بخش خیلی تاریک سایهها
- نقاط سفید برای ارائه بخشهای خیلی روشن
- متوسط توزیع سطوح خاکستری برای نمایش روشنایی دریافتی کلی تصویر
هیستوگرام
هیستوگرام لومینانس ابزاری ایدهآل برای محاسبه نسبت کنتراست تصویر است. هیستوگرام نموداری است که روشنایی هر پیکسل تصویر در آن به صورت مقیاس عمودی دیجیتال از صفر تا ۱۰۰ نشان داده میشود. نسبت کنتراست با عرض نمودار هیستوگرام تعیین میشود. مکان و ارتفاع برآمدگیهای جداگانه در نمودار این شدت سایهها، روشناییهای میانی و روشنیهای شدید را تعیین میکنند. نقاط سیاه در سمت چپ و نقاط سفید در سمت راست نمودار نمایش داده میشوند و توزیع روشناییهای میانی محدوده بیشتر و احتمالاً پرترین عرض برآمدگی نمودار را اشغال میکنند. شکل۲ نسبت کنتراست بزرگی را با سایههای عمیق، پنجرههای با نور بالا وقسمتهای زیادی با روشنایی میانی در بین آنها نشان میدهد.
در نمایش هیستوگرام شکل ۳ میلههای برآمده در سمت چپ، عمق و استحکام سایهها را نشان میدهند. بخش میانی نمودار نشانگر توزیع خوب روشناییهای میانی است که هر چه به سمت روشناییهای شدید میرویم ارتفاع آنها به تدریج کم میشود. این هیستوگرام نسبت کنتراست بالا را نشان میدهد. شکل ۴ صحنهای داخلی با کنتراست کم است که با منابع نوری غیر مستقیم روشن شده و فاقد روشنیهای شدید است.
با نگاه به هیستوگرام آن در شکل ۵ متوجه میشویم که عرض نمودار باریک است. میلههای تیز در بخشهای سیاهی نشان دهندة فراوانی سایهها در تصویر است. در تصویرهای با کنتراست پائین ممکن است فقط نمودار باریکی در روشناییهای میانی داشته باشیم، ولی به طور کلی آنچه از هیستوگرام دریافت میکنیم این است که نمودار در تمام گسترة روشنایی توزیع نشده است.
نمایشگرشکل موج برای لومینانس
وقتی نمایشگر شکل موج در حالت تنظیم لومینانس قرار داده شود، ارتفاع نمودار نسبت کنتراست کلی ویدئو را نشان میدهد. پائینترین قسمت نمودار، نمایشگر نقاط سیاه و بالای نمودار، نمایشگر نقاط سفید هستند. سطوح روشنایی متوسط در میانه نمودار قرار میگیرند. شکل ۶ ، دو صفحة نمایشگر شکل موج را نشان میدهد. تصویر با کنتراست بالا در سمت چپ و تصویر با کنتراست پائین در سمت راست قرار دارد.
نمودار سمت چپ متناسب با تصویر اتاق با پنجره(شکل۲) است و میلههای بلند نقاط سفید در ۱۰۰تا ۱۱۰ درصد متناسب با نور پنجره است در صورتی که قسمت پائین نمودار بین ۵ تا ۱۰ درصد متناسب با عمیقترین سایههای صحنه است. تصویر سمت راست مربوط به نمودار اتاق باکنتراست پائین(شکل۴) است و کم بودن ارتفاع نمودار نشان دهندة نسبت کنتراست خیلی پائین است. بالاترین قلههای نمودار حدود ۵۵ درصد است و متراکمترین خوشة روشناییهای متوسط بین ۱۰ تا ۲۸ درصد و سایهها بین ۵ تا ۱۰ درصد است.
تنظیم کنتراست
در بیشتر نرمافزارهای تدوین و تصحیح رنگ، حداقل دو مجموعه برای تنظیم کنتراست وجود دارد: یک مجموعه برای کنترل سایهها، روشناییهای میانی و روشنیهای شدید و دیگری برای منحنی لومینانس.
۱٫کنترلهای سایه، روشنایی میانی و روشنایی شدید
این مجموعه، نامهای مختلفی در هر سیستم و نرم افزار تصحیح رنگ دارد و میتوان بطور جداگانه نقطة سیاه، توزیع روشنیهای میانی و نقطه سفید را با آنها تنظیم کرد. شکل ۷ از دو بخش ترکیب شده است، بخش بالایی، اثر هرکدام از کنترلکنندههای کنتراست را بر روی تصویر ضبط شده و بخش پائینی، تصویر سطوح خاکستری را نشان میدهد و بیانگر میزان تاثیر هریک از کنترل کنندهها بر گسترة خاکستری تصویر است. این گسترة خاکستری بصورت یک خط قطری در نمایشگر شکل موج دیده میشود.
کنترل سایهها یا نقطه سیاه، تاریکترین بخش تصویر را بالا یا پائین میکند این عمل درواقع مطابق با سمت چپ هیستوگرام یا بخش پائین نمایشگر شکل موج است. در شکل ۸ زیاد کردن کنترل بالابر یا سایه تاریکترین بخشهای تصویر را روشن میکند. یعنی نقطه سفید تغییر نمیکند و نقطه سیاه بالاتر میآید و همة روشناییهای میانیِ تغییر نکرده بین نقطه سیاه جدید و نقطه سفید فشرده میشوند.
کنترل بالابر یا Lift
در بعضی کارها کنترل بالابر با کنترل سیاهی و سایه فرق میکند. کنترل بالابر کل سطح لومینانس را تغییر میدهد در صورتی که سیاهی یا سایة سطح سیاهی را متناسب با روشنیهای شدید فعلی تغییر میدهد. در شکل۹ وقتی که کنترل بالابر را افزایش میدهیم کل تصویر به مقدار یکسانی روشن میشود. سایهها،روشنیهای میانی و روشنیهای شدید همه باهم روشن تر میشوند و روشنترینهای بخشها نیز که بالاتر از مقدار استاندارد هستند، بریده میشوند.
روشناییهای میانی
بالاآوردن روشناییهای میانی یا گاما، تصویر را روشنتر میکند. در صورتی که سطح سیاهی و نقاط سفید سر جای خود میمانند.(شکل۱۰)
روشنیهای شدید
با کنترل روشنیهای شدید یا سفیدی یا تقویت، سطح سفیدی تصویر بالا یا پائین میرود. به طور معمول سطح سیاهی بدون تغییر میماند اما تغییرات زیاد سطح سفیدی میتواند سطح سیاهی را بالا بیاورد و سایهها را روشن کند. در شکل۱۱ با بالا آوردن سطح سفیدی روشنترین بخشهای تصویر، روشنتر شدهاند اما سطح سیاهی سرجای خود باقی مانده همة روشنیهای میانی به سمت بالا کشیده شدهاند و تاریکترین سایهها بدون تغییر ماندهاند.
ادامه این مطلب را در شماره بعد بخوانید.
صفحه ۹ نشریه تخصصی بسامد شماره ۹۴