نواک سایت تخصصی حوزه برودکست
نوشته های مشابه
در نشریه بسامد 57(اردیبهشت 1396) در مطلبی با عنوان جنبه‌های دراماتیک فوتبال پیرامون کشش داستان‌وار این مسابقة ورزشی گفتیم و اکنون همزمان با برگزاری جام جهانی 2018 با مطلب پیش رو قصد داریم در خصوص جادوی تصویری مسابقات فوتبال بگوییم. به راستی چه بستر و رسانه‌ای بهتر از تلویزیون می‌تواند محل و مهملِ چنین درامی باشد؟ هرچه فوتبال توسعه می‌یابد، فن‌آوری‌های تلویزیون نیز توسعه می‌یابد و بالعکس. فوتبال و تلویزیون، همیشه ارتباط و هم‌زیستیِ مسالمت‌آمیزی(Symbiotic relationship) با هم داشته‌اند و جام‌جهانی فوتبال شاید به‌تعبیری محل حضور گلادیاتورها یا بازیگران تئاتر در تئاتر دیونیسوس آتن (theatre of dionysus) است.
در جام جهانی 2018 روسیه، قاب‌های تلویزیونی از 12 استادیوم این جنگ و هنر، شور و هیاهو را به نمایش می‌گذارند تا احساس بینندگان تلویزیونی هرچه بیشتر به احساس تماشای بازی در استادیوم نزدیک شود تا با صدایِ فراگیر، تصاویر با کیفیت بالا، گرافیک زیبا، حرکات آهستة مسحور‌کننده و غیره بینندگان تلویزیون حسی واقعی را تجربه کنند.
این مسابقات در 13 ورزشگاه برگزار می‌شود؛ ورزشگاه شماره یک : IBC
مرکز بین‌المللی برودکست (IBC) در مسکو با فضایی 54 هزار متر مربعی، قلبِ صدا و تصویر جام‌جهانی 2018 و مرکز کنترل و عملیاتِ رادیو تلویزیونیِ مسابقات است. این مکان در نزدیکیِ ورزشگاه اسپارتاک مسکو واقع است. این مجموعه در تاریخ 5 ژوئن شروع به کار کرد و در تاریخ 9 ژوئن با حضور رئیس فدراسیون بین المللی فوتبال ( اینفان‌تینیو) به‌طور نمادین افتتاح شد. این مجموعه داخلِ نمایشگاه بین‌المللی مسکو است که با استفاده از سازه‌های موجود در این نمایشگاه طراحی شده است.( شکل 2).
فضایِ داخلی IBC به دو بخش تقسیم شده است که بخش نخست، غرفه یک(pavilion 1 ) یا بخشِ چند وجهی (multilateral) با فضای8613 متر مربعی است در این بخش اتاقِ کنترل مرکزی (Master Control Room)، اتاق مرکزی تجهیزات(Central Equipment Room)، مرکز تولید و فنی، محلِ ارائه ایده و خلاقیت (Innovation Zone)، بخش مدیریت IT و دفترِشرکتHBSِ یا تیم تولید و ارائه صدا و تصویر مسابقات به IBC قرار دارند. بیشترین فضا در این بخش، به گروه تولید و فنی اختصاص داده شده است (3329 متر مربع). تمامی سیگنال‌های صدا و تصویر از ورزشگاه‌ها و نقاط دیگر در اختیار این گروه قرار می‌گیرند. 120 نیروی متخصصِ تولیدی در 40 گروهِ ENG به جمع‌آوری تصاویر، مصاحبه‌ها، عکس های زیبا و … می‌پردازند. این اطلاعات در fifa msx server ذخیره می‌شوند و این سِرور در بخش اختصاصی (unilateral) قرار دارد.
تمامی خریدارانِ حق پخشِ بازی‌ها امکان دسترسی به محتواهایِ تولید یا ذخیره شده در سرور فیفا را دارند. نکته مهم این است که برای اولین‌بار تمامی محتواهایِ اطلاعاتی- سرگرم‌کننده به‌صورتِ زنده (live infotainment content) ، در بخشِ چند وجهی تهیه شده و در اختیار برودکسترها قرار داده شده است ( در آینده مقاله‌ای مبسوط در خصوصِ اصطلاحِ infotainment ارائه خواهیم کرد.)
سرآمدِ خلاقیتِ تکنیکی در حوزه ارتباط صدا و تصویر در این دوره، عملیاتِ ارائه خدماتِ به تیم کمک داور ویدئویی است که در IBC انجام می‌شود. تیمِ VAR در اتاق‌هایی در IBC مستقر هستند. تقریباً تصاویر تمامی دوربین‌های 12 ورزشگاه در اختیار این گروه قرار دارند. 4 نفر تیم فنی همراه در این گروه هر آنچه که تیم کمک داوری ویدئویی بخواهد به کمک ارتباط با ورزشگاه و سِرور فیفا در اختیار ایشان قرار می‌دهد. ارتباط از ورزشگاه‌ها با IBC از طریق فیبر نوری و ماهواره به عنوان رزرو است و علاوه بر سیگنال‌هایِ مورد نیازِ برودکسترها، سیگنال دوربین‌ها نیز به IBC ارسال می‌شود. اتفاقی که دست‌یابی به فرضیه ارسال سیگنالِ تمامی دوربین‌ها برای مخاطب و امکان‌دهی سوئیچ بر اساسِ سلیقه مخاطب را فراهم می‌کند و این اتفاق بسیار مهمی در حوزه ارتباطِ فنی در صنعت برودکست است و تا 20 ژوئن ( زمان نگارش این مقاله)، هیچ گزارشی مبنی بر نبود دسترسی تیم کمک داوری به دوربین‌ها یا قطع ارتباط از ورزشگاه‌ها مخابره نشده است. 11 فید(feed) استاندارد و 10 فیدِ مجزا (iso feed) درخواستی از هر ورزشگاه علاوه بر تصاویر دوربین‌ها به IBC ارسال می‌شود.
ارتباط فیبر- رادیویی بسیار پیشرفته و رمزنگاری شده میانِ اتاقِ عملیاتِ ویدئوییِ تیم کمک داور ویدئویی و داور وسط مسابقه به صورت لحظه‌ای برقرار است. تیم کمک داور ویدئویی امکان شنیدنِ گفتگوهایِ میان داوران بازی در ورزشگاه‌ها را نیز دارند. ساختاری در ظاهر ساده اما بسیار پیشرفته و رمزنگاری شده با خطای کم تر از نیم‌درصد.
شکل 3 فاصله ظاهری ورزشگاه‌ها تا IBC را نشان می‌دهد.
فاصله میانِ مسکو و ورزشگاه کالینگراد در شهر کالینگراد بیش از 1200 کیلومتر است و تمامی ارتباط‌های میان داورانِ بازی با تیم کمک داور ویدئویی و برعکس در IBC انجام می‌شود. راستی علت این طراحی و تامین این تجهیزات و پشتیبانی آنها برای برقراری چنین فرآیندی چیست و چرا فیفا چنین هزینه‌ای را متقبل شده است؟
این سوال، پرسشی بسیار مهم و اساسی است امـا اگر حوزه تکنولوژیکی و تکنیکی طراحی در ارسال و دریافتِ صدا و تصویر نـبود آیـا امکان انجام دادن چنین اقدامی فراهم بود؟
برای اولین بار است که تمامی فرمت‌هایِ سیگنال ازجمله UHD/HDR در اتاق کنترل مرکزی دریافت و مانیتور می‌شود. سیگنالِ تمامی ماهواره‌های توزیع‌کننده نیز در این اتاق مورد بررسی و مانیتورینگ قرار می‌گیرد و از هر خریدارِ رایت یا حق پخشِ بازی‌هـا، نماینده‌ای در اتاق کنترل مرکزی می‌تواند حضور داشته باشد تا درخواست‌ها و نظرات شرکت متبوع را اعلام کند و حتی سیگنالِ پخشِ ماهواره را از این اتاق تحت نظر بگیرید. در غرفه 2 (pavilion 2 ) یا بخشِ تک وجهی (unilateral) 74 خریداران حق پخش مسابقات نیز حاضر هستند. این بخش 9054 متر مربع وسعت دارد. 7 استودیو برای رادیو تلویزیون‌هایِ FOX-USA، FOX-Brazil، Televisa، Telemundo، TYC SPORT آرژانتین و CCTV در این بخش اختصاص یافته‌اند. چین در این مسابقات حاضر نیست ولی شبکه حاکمیتیِ کشور چین دارای استودیوی اختصاصی با پوشش 24 ساعته است. وسعت بزرگترین استودیو در این بخش 400 متر مربع است.
علاوه بر این شبکه‌ها، 11 شبکه دیگر در بخشِ میدان قرمز مسکو استودیو دارند و این گروه‌ها نیز امکانِ دسترسی به محتوا و تولیداتِ سِرور فیفا در IBC را دارند.
ساخت و ساز این مجموعه 133روز به‌طول انجامید و ظرفِ 30 روز هم برچیده خواهد شد و فضا مجدداً در اختیارِ نمایشگاه بین المللی شهر قرار خواهد گرفت. یک روز بعد از فینالِ جام جهانی ( فینال یکشنبه 15 جولای است)، عملیاتِ تولید و توزیعِ IBC تمام خواهد شد. تمامی خریدارانِ حق پخشِ بازی‌ها تا چهارشنبه 18 جولای باید به‌طور کامل ( با همه تجهیزات‌شان) این مجموعه را ترک کنند و 15 آگوست فضا و دو غرفه، سالن و محوطه آن در اختیار نمایشگاه قرار خواهد گرفت.
تا آن زمان باید منتظرِ شگفتی‌های فراوانی در دنیای فوتبال باشیم. امّا فن‌آوری هر لحظه در حالِ خلق شگفتی است. به خواست خدا در شماره آینده نشریه بسامـد به‌طورِ مفصل به ویژگی هایِ تولیدی و فنی این رقابتِ بزرگ خواهیم پرداخت. به قولِ ارسطو: “سرگرمی نوعی آرامش است و ما به آرامش نیازمندیم چون نمی‌توانیم به‌طورِ مداوم در حالِ کار کردن باشیم“.
